គតិលោក ឬច្បាប់ទូន្មានខ្លួន ភាគ១០
រៀបរៀង ដោយ ឧកញ៉ាសុត្ដន្ដប្រីជា ឥន្ទ
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
**********************************************
រឿងចចកចេះមន្ដបថវិជយ លើកពលសត្វទៅដន្ដើមនគរពារានសី
មានព្រាហ្មម្នាក់ចេះមន្ដវិជ្ជាវិសេសហៅថា បថវិជយមន្ដ ថ្ងៃមួយព្រាហ្មណ៍នោះចូលទៅក្នុងព្រៃភ្នំ ហើយទៅអង្គុយលើខ្នងសិលាថ្មដាមួយ តាំងស្វាធ្យាយរាយសូត្រនូវបថវិជយមន្ដនោះ លុះចប់ហើយ ក៏វិលទៅកាន់គេហដ្ឋាននៃអាត្មាវិញ ក្រោយនោះមិញ មានសត្វចចកមួយដេកនៅក្នុងរូងថ្ម បានលឺបថវិជយមន្ដដែលព្រាហ្មណ៍សូត្រស្វាធ្យាយនោះ ក៏ចាំចេះ ស្ទាត់បាន ព្រោះស្ទាត់ចំណាន អំពីជាតិមុនមកធ្លាប់កើតជាព្រាហ្មណ៍ចេះមន្ដនោះអែង។
ចចកនោះកាលណាចេះចាំមន្ដនោះហើយក៏តាំងស្វាធ្យាយរាយមន្ដនោះឡើង មន្ដនោះមានអំណាចអាចហានក្លៀវក្លា បណ្ដាពួកសត្វចតុប្បាទទាំងឡាយមានរាជសីហ៍ សិង្ហតោ គោ សេះ ដំរី ក្របី ខ្លា ប្រើស ក្ដាន់ជាដើម សឹងខ្លបខ្លាចអំណាចមន្ដនោះមហិមា នាំគ្នាមឹតមូលចូលមកចោមរោមជាយសបរិវារ អែចចកនោះក៏កើតមានៈ ស្រវឹងយសលើកកំពស់តាំងខ្លួន ជាស្ដេចសំរេចការ ហៅព្រះបាទសព្វទាថរាជ មានអំណាចលើសសត្វចតុប្បាទក្នុងលោកកិយ ហើយតាំងមេចចកមួយជា អគមហេសី ថ្វាយនាមជាព្រះសង្គាលីទេវី ជាគាប់ហរិទ័យនៃស្ដេសព្វទាថរាជនោះអែង។
លុះនៅយូរបន្ដិចមក ចចកនោះកើតលោភចេតនាប្រាថ្នាចង់បានទ្រព្យសម្បត្ដិ ក្នុងនគរពារានសី ដើម្បីនឹងកំចាត់ពួកមនុស្សទាំងអស់នោះ អោយរត់ចេញចាកស្រុក ហើយអាត្មាអែងនឹងយកនគរនោះ តាំងសោយរាជ្យ ចចកនោះគិតដូច្នេះហើយ ក៏ហៅពួកសត្វចតុប្បាទទាំងឡាយមកជាមួយពលសកលយោធា ហើយអោយដំរីពីរដើរទន្ទឹមដូចជាទឹមនឹមមួយ អោយកេសររាជសីហ៍ឡើងឈរជាន់លើខ្នងដំរីទាំងគូនោះ អាត្មាអែងក៏នាំនាសិង្គាលីទេពី ជិះលើខ្នងនៃកេសររាជសីហ៍នោះ ហើយអោយពួកពលដើរជាក្បួនព្យុហ៍ទ័ព លើទៅចោមរោមព័ទ្ធនគរពារានសី។
អែពួកសត្វទាំងឡាយ ពង្រាយគ្នាដើរជាក្បួនព័ទ្ធនគរពារានសីដេរដាសពាសពេញ មានចំងាយចេញទៅ១២ យោជន៍ដោយជុំវិញ ទើបស្ដេចសព្វទាថរាជអោយនាំសារ ចូលទៅទូលស្ដេចពារានសីថា «យើងទ្រង់ព្រះនាមសព្វទាថរាជ ជាចមពលលើពួកសត្វចតុប្បាទទាំងឡាយ លើកពលសត្វមកនេះ ដើម្បីនឹងយកក្រុងពារានសីនេះជារបស់យើង ថាបើស្ដេចពារានសី នឹងចង់តតាំងប្រណាំងប្រលងរិទ្ធនឹងយើង ក៏អោយរៀបក្បួនទ័ព លើកចេញមកច្បាំងក្នុងកាលអីលូវនេះ រឺមួយមានចិត្ដខ្លបខ្លាចអំណាចយើង មិនហ៊ានប្រលងតេជដៃទេ ក៏អោយស្ដេចពារានសីបើកទ្វារនគរចាំទទួលយើង ៗនឹងចូលទៅក្នុងកាលអីលូវនេះអែង»។
អែបណ្ដាមហាជនទាំងឡាយ មានស្ដេចជាដើមកាលបើឃើញពួកសត្វចតុប្បាទទាំងឡាយ លើកមកចោមព្រះនគរមានសភាពដូច្នោះ ក៏សឹងភិតភ័យតក់ស្លុត នាំគ្នារត់ឡើងផ្ទះឡើងប្រាសាទ បិទទ្វាររបងទ្វារកំពែងទ្វារផ្ទះទីទៃៗ។ អែស្ដេចពារានសី ក៏អោយប្រជុំនាម៉ឺនមុខមន្រ្ដីពិភាក្សាតតាំងនឹងទ័ពស្ដេចចចកនោះ កាលណោះមានបុរោហិតម្នាក់ជា អ្នកមានសតិបញ្ញា ក្រាបទូលថា «ធម្មតាកងទ័ពសត្វតិរច្ឆាននេះ វានឹងមានគ្រឿងសស្រ្ដាវុធអ្វី ក្រៅពីស្នែងចង្កូមធ្មេញក្រញាំជើងវានោះទេ រឺវាអាងរិទ្ធានុភាពវេទ្យាគមវិជ្ជាម្យ៉ាងៗទេដឹង? បើដូច្នេះចាំទៅនិយាយមើលកលការវាសិន ជាវាមាន រិទ្ធយ៉ាងណា បានជាវាក្លាហាន ហ៊ានមកធ្វើសឹកនឹងយើងជាមនុស្សនេះ» ទូលហើយរាជបុរោហិតនោះឡើងទៅលើប៉ម កំពែងជាស្ថានខ្ពស់ ហើយស្រែកសួរថា «ហៃស្ដេចសព្វទាថរាជ, អ្នកមានអំណាចគង់លើខ្នងកេសររាជសីហ៍ មានដំរីពាហនៈរងខាងក្រោម ជាចមពលលើពួកសត្វចតុប្បាទ លើកព្យុហៈមកមានទំហំ ១២យោជន៍ ដើម្បីមកច្បាំងនឹងយើងជាជាតិមនុស្សនេះ តើអ្នកមានគ្រឿងសាស្រ្ដាវុធអ្វីខ្លះ អាចយកជ័យជំនះយើងជាជាតិមនុស្សនេះបានហៈ?។
អែស្ដេចសព្វទាថរាជ ក៏ឆ្លើយតបទៅថា «យើងមិនចាំបាច់មានអាវុធអ្វីនាំអោយពិបាក នឹងចាក់នឹងកាប់នោះទេ យើងមានតែអាវុធវិសេសមួយយ៉ាង គឺកេសររាជសីហ៍ ជាព្រះទីណាំងយើងនេះ យើងនឹងប្រើអោយស្រែក ជាសំរែកសីហនាទកាលណា បណ្ដាមនុស្សទាំងឡាយក្នុងនគរនេះ ក៏នឹងវិនាសស្លាប់ទាំងអស់ជាម្ដង នគរនេះហោង ក៏នឹងធ្លាក់នៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃនៃយើងនេះអែង។
អែបុរោហិតលឺដូច្នោះអែង ក៏ចូលចិត្ដបាន ទើបនិយាយអង្វរទៅថា «អើមហារាជ ការនេះយើងស្ដាប់បានហើយ តែចាំយើងចូលទៅទូលព្រះបាទអ្នកជាម្ចាស់យើងអោយទ្រង់ជ្រាបសិន ជាស្ដេចនឹងព្រមលើករាជសម្បត្ដិថ្វាយដល់មហារាជ រឺ នឹងគិតប្រឹក្សាយ៉ាងម៉េចទៅទៀត ថាហើយរាជបុរោហិតនោះ ចុះចាគប៉មម្នីម្នាចូលទៅទូលស្ដេចពារានសីតាមសេចក្ដីនោះហោង។
អែស្ដេចពារានសីបានជ្រាបហេតុដូច្នោះ ក៏ភិតភ័យស្លុតព្រះហរិទ័យ ទើបទ្រង់ប្រឹក្សាការនោះនឹងបុរោហិតទៀត បុរោហិតក៏ទទួលអាសា ទើបចាត់អាមាត្យអោយយកស្គរចរទៅវាយប្រាមប្រាប់អស់អ្នកនគរអោយយកសំលីគរ រឺ សំពត់ចុកត្រចៀកទាំងអស់គ្នា ដោយហោចទៅ តែសត្វចិញ្ចឹមមានឆ្កែឆ្មាជាដើម ក៏អោយចុកត្រចៀកទាំងអស់។
បុរោហិតនោះចាត់ការរក្សាជីវិតអ្នកនគរស្រេចហើយ ក៏ឡើងទៅលើប៉មទៀត ហើយនិយាយចំអកឡកអោយស្ដេចចចកនោះថា ហៃចៅចមពល សត្វចតុប្បាទអើយ អ្នកអែងអួតថា នឹងអោយកេសររាជសីហ៍ស្រែក ដើម្បីនឹងអោយវិនាសដល់ពួកមនុស្សនោះ យើងយល់ថា រាជសីហ៍នោះ គង់មិនស្ដាប់ពាក្យអ្នកអែងជាប្រាកដ។ អែស្ដេចចចកលុះលឺពាក្យបុរោហិតថាដូច្នោះក៏កើតមានៈឡើងខ្លាំង តាំងទទោកជើងអោយសញ្ញាដល់កេសររាជសីហ៍ ៗទទួលបង្គាប់ មុននឹងស្រែកនោះរាជសីហ៍ក៏តាំងជាន់ជ្រែងជើងទាំងបួនខ្ជាប់លើខ្នងដំរីទាំងពីរ ហើយស្រែកដោយសំរែកយ៉ាងខ្លាំងឡើង សំលេង នោះក៏លាន់ខ្ទប់លើត្រចៀកនៃសត្វទាំងឡាយ ៗមានដំរីជាដើម ក៏បែកត្រចៀកដួលចុះស្លាប់វិនាសពាសពេញលើធរណី អែដំរីព្រះទីណាំងទាំងពីរក៏ដួលទ្រោមចុះ រាជសីហ៍នោះ ក៏ធ្លាក់ទៅដល់ផែនដី អែស្ដេចសព្វទាថរាជ និងសិង្គាលីមហេសី ក៏ធ្លាក់ទៅក្រោមពោះដំរី ៗដួលសង្កត់ស្លាប់ទាំងពីរប្រាណនៅក្នុងស្ថាននោះអែង។
សត្វទាំងឡាយ សឹងវិនាសទាំងអស់ នៅសល់តែកេសររាជសីហ៍មួយ រាជសីហ៍នោះ ឃើញពួកខ្លួនស្លាប់អស់ហើយ ក៏ភិតភ័យទើបបោលបោះផ្លោះទៅកាន់ព្រៃព្រះហិមពាន្ដវិញហោង។ អែបុរោហិតនោះ លុះបានឃើញទ័ពសត្វដល់នូវក្ដីវិនាសដួលស្លាប់ពាសពេញដូច្នោះហើយ ក៏ចុះចាកប៉មភាគបន្ទាយ ម្នីម្នាលីលាទៅក្រាបទូលស្ដេចពារានសី តាមសេចក្ដីនាះសព្វប្រការ ហើយអោយអាមាត្យយកស្គរជ័យ ទៅវាយប្រកាស ប្រាប់ដល់ពួកអានាប្រជាជនក្នុងព្រះនគរ អោយបើកទ្វារកំពែងចេញទៅរើសយកសពសត្វទាំងឡាយនោះ មកធ្វើជាភក្សាហារតាមក្ដីប្រាថ្នា។
អែអ្នកនគរទាំងឡាយ កាលបើបានដឹងបានលឺសេចក្ដីដូច្នោះ ក៏នាំគ្នាបើកទ្វារព្រះនគរចេញទៅរើសយកសពសត្វទាំងនោះ មកចំអិនជាភក្សាហារទីទៃៗ សាច់នោះច្រើនណាស់ អ្នកខ្លះក៏នាំគ្នាធ្វើផ្អកធ្វើងៀតហាលថ្ងៃទុកអាស្រ័យទៅមុខទៀត តាមក្ដីប្រាថ្នានៃអាត្មាទីទៃៗ មានអៃដ៏កាលនោះហោង។ រឿងយើងចេះធ្វើសាច់ងៀតសត្វសព្វថ្ងៃនេះ អាចារ្យពោលថា គឺចេះអំពីកាលមនុស្សអ្នកពារានសីធ្វើងៀតសត្វនោះអែង គួរចូលចិត្ដហោង។
រឿងនេះ បានជាគតិដល់អ្នកចេះសីលវិទ្យាគម សំដែងបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកក្រៅ អ្នកព្រៃ បង្កឡើងជាកងទ័ព តាំងក្បត់នឹងម្ចាស់ផែនដី ដូចយ៉ាងអាចារ្យស្វា អាចារ្យសុក អាចារ្យជ្រាំ អាចារ្យពោកំបោរ អាសៅសិល្បនោះអែង គួរចូលចិត្ដចុះ។ អែកំលាំងរិទ្ធសិល្បវិទ្យាគមនោះ ជួយបានតែមួយគ្រាៗជារបស់រិទ្ធឈានលោកិយ នឹងទៅឈ្នះម្ចាស់ផែនដី ដែលលោកមានបុណ្យបារមីបានកសាងការកុសលមកអំពីព្រេងនោះអែណាបាន ក៏ព្រោះមានបញ្ញាអាចពិចារណាមើលកល មើលការណ៍ផង ទើបរុងរឿងទៅបាន ដូចយ៉ាងស្ដេចចចកមានតែរិទ្ធិ តែអិតបញ្ញា មិនដឹងជាអាសនាដែលខ្លួនជិះនោះ វានឹងជាអាវុធសំលាប់ខ្លួនវិញ បាននូវក្ដីបរាជ័យស្លាប់ខ្លួនអែងដូចសំដែងមកនេះ ប្រាជ្ញមានបញ្ញាគួរពិចារណាតាមតំរានេះទៅចុះ។
ចអើយចចក | ចចើងចង់យក | សម្បត្ដិមនុស្សលោក |
ខ្លួនជាតិរច្ឆាន | មិនមានប្រយោគ | ទៅអាងសិទ្ធិជោគ |
ជ័យមន្ដវេទ្យា ។ | ||
ប្រើរាជសិហ៍ស្រែក | អោយមនុស្សផងបែក | ត្រចៀកមរណា |
មិនដឹងសីល៍សង្ខ | ទីណាំងអាត្មា | ត្រលប់ប្រែជា |
មរិត្យុលើ ខ្លួន។ | ||
ពាលអើយពាលពិត | ទៅអាងតែរិទ្ធិ | មិនគិតអោយធួន |
មើលយល់តែឆ្ងាយ | រៀងអាយជិតខ្លួន | មិនយល់កលក្បួន |
ស្លាប់ដោយក្បាច់អែង។ | ||
ធម្មតាប្រាជ្ញប្រាយ | យោគយល់ជិតឆ្ងាយ | យល់ខ្លីយល់វែង |
យល់ការគួរធ្វើ | រឺការគួរលែង | ទើប លោកចាត់ចែង |
ការនោះមិនបង់។ |
ចប់តំរាតំកើងយស ជាគតិទី៦៧
រឿងនន្ទកយក្ខរក្សាខ្លោងទ្វារព្រះអីសូរ
មានយក្ខមួយឈ្មោះនន្ទកៈ ជាអ្នករក្សាខ្លោងទ្វារវាំងព្រះអីសូរ នៅលើភ្នំកៃលាស នន្ទកៈនោះរូបអាក្រក់ ក្បាលទំពែក សក់មាននៅតែជាយគ្រែង ជាទីនាំអោយអស់ពួកទេវបុត្រទេវតា នាគយក្ខទាំងឡាយចូលចិត្ដលេងចំអកចំអន់ទៅផ្សេង ៗ ពួកទេវបុត្រ ទេវតា នាគ យក្ខ តែឡើងមកកាន់ព្រះអីសូរកាលណា សឹងនាំគ្នាទះក្បាល ត្បកក្បាលនន្ទកៈនោះ ហើយសើចចំអកចំអន់លេងទៅតាមភាសា ហើយទើបចូលទៅកាន់ព្រះអីសូរអែក្នុងព្រះរាជមន្ទីរ តែយ៉ាងនេះសព្វៗកាលមក អែនន្ទកៈនោះ ជាយក្ខអិតរិទ្ធីចេស្ដា ត្រូវពួកទេវតាទះក្បាល ត្បកក្បាលដូច្នោះ ក៏ខឹងចិត្ដគិតថា បណ្ដាពួកទេវតាទាំងឡាយ ដែលមាក់ងាយអញយ៉ាងដូច្នេះ ក៏ព្រោះអញជាអ្នកថោកទាប អិតរិទ្ធានុភាពដូចគេ បើដូច្នេះគួរអញចូលគាល់ សូមពរព្រះអីសូរជាម្ចាស់អោយព្រះអង្គប្រោសប្រសិទ្ធីចង្អុលដៃអញ អោយកើតជាចង្អុលដៃពេជ្រឡើង អញនឹងចង្អុលពួកអាអស់នេះ អោយវាធ្លាក់ទៅអៃដ៏ចក្រវាឡក្រៅ ទើបសមមុខវាដែលវាមាក់ងាយអញត្បកក្បាលអញនេះ គិតហើយនន្ទក ក៏ចូលទៅគាល់ព្រះអីសូរ ដល់ហើយក៏ក្រាបបង្គំទូលថា «ខ្ញុំព្រះករុណាចូលមកជាបាវ រក្សាទ្វារព្រះរាជវាំងល្អងធូលីព្រះបាទនេះ ក៏យូរឆ្នាំណាស់ហើយ ពុំដែលបានរបស់ព្រះរាជទានអ្វីមួយយ៉ាងឡើយ អីលូវនេះពួកទេវបុត្រ ទេវតា នាគ យក្ស ទាំងឡាយ គាមាក់ងាយទះក្បាល ត្បកក្បាល ខ្ញុំល្អងធូលីព្រះបាទតែរាល់ៗកាល ខ្ញុំល្អងធូលីព្រះបាទបានក្ដីក្ដៅក្រហាយពេកណាស់ សូមទានម្ចាស់ប្រោសប្រាណប្រទានពរដល់ខ្ញុំព្រះករុណាបានមួយយ៉ាង គឺប្រោសប្រសិទ្ធីចង្អុលដៃស្ដាំខ្ញុំព្រះករុណានេះ អោយកើតជាម្រាមពេជ្រសំរេចសំរេចដោយរិទ្ធីអាចនឹងចង្អុលពួកអាសាមាន្យអស់នោះអោយវាគេចខ្ចាត់ខ្ចាយ ទៅឆ្ងាយអំពីកាយខ្ញុំព្រះករុណានេះ ទើបខ្ញុំករុណានេះបានទៅធ្វើរាជការការបំរើល្អងធូលីជាសុខសប្បាយតទៅ។
អែព្រះមហិស្សរាធិបតី កាលបើបានស្ដាប់ពាក្យនន្ទកដូច្នោះហើយ ក៏អាណិតនន្ទកនោះទើបទ្រង់ចាប់ចង្អុលដៃស្ដាំនន្ទក លើកឡើងសូត្រប្រសិទ្ធីដោយរិទ្ធិព្រះសយម្ភូមួយរំពេចឡើង អែចង្អុលដៃនោះក៏កើតជាពេជ្រដូចចិត្ដប្រាថ្នានន្ទកនោះអែង។ អែនន្ទកនោះកាលសំរេចក្ដីប្រាថ្នាខ្លួនហើយក្រាបលាព្រះអីសូរ ចេញមកនៅរក្សាទ្វារដូចប្រក្រតីមុន ហើយតាំងចង្អុលពួកទេវបុត្រទេវតា ដែលមកលលេងត្បកក្បាលខ្លួននោះ អោយអណ្ដែតខ្ចាត់ទៅចក្រវាឡនាយតែរឿយៗរាល់ៗថ្ងៃ។ ពួកទេវតានាគយក្ខទាំងឡាយ សឹងខ្លបខ្លាចចង្អុលដៃនន្ទកនោះគ្រប់ៗគ្នា អែនន្ទកសោតក៏ចេះតែចង្អុលមិនថាទេវតាអង្គណាឡើយ និមិត្ដតែឃើញហោះមកពីចំងាយ ក៏ចង្អុលអោយធ្លាក់ទៅចក្រវាឡទាំងអស់ អែពួកទេវតាអស់នោះ សឹងភិតភ័យខ្លាចនន្ទកគ្រប់ប្រាណ ពុំហ៊ានមកគាល់ព្រះអីសូរសោះឡើយ ទីជំនុំព្រះអីសូរក៏ស្ងាត់សូន្យឈឹង ចាប់ដើមអំពីថ្ងៃនោះមក។ ការនោះពុំស្ងាត់បាត់ឡើយ ក៏លឺជ្រួតជ្រាបដល់ព្រះអីសូរ ៗក៏កើតក្ដីតក់ស្លុតព្រួយព្រះហរិទ័យដោយក្ដីគិតឃើញថា អាត្មាអោយពរដល់នន្ទកនោះ ជាការហួសប្រមាណណាស់ នេះនន្ទកវាចង្អុលតែពួកទេវតាក្រៅៗ ប្រសិនណានន្ទកវាគិតក្បត់នឹងអាត្មាវាចង្អុលរូបអញកាលណា អញក៏នឹងអណ្ដែតខ្ចាត់ទៅអែចក្រវាឡនាយពុំខាន សម្បត្ដិរាជស្ថានអញក្នុងភ្នំកៃលាសនេះ នឹងបានទៅនន្ទកវាយកជារបស់វាប្រាកដអេះ ការនេះនឹងស្ងៀមនៅពុំបាន ចាំគិតអានយករូបវាចេញ ទើបក្ដីសុខអញនឹងមានតទៅ។
ព្រះអីសូរគិតដូច្នោះហើយ ទើបអោយអញ្ជើញព្រះនរាយណ៍ជាព្រះអនុជចូលមកគាល់ខាងក្នុង ព្រះនារាយណ៍ ក៏ឡើងទៅគាល់ព្រះអីសូរ ៗក៏ត្រាស់ប្រាប់រឿងនន្ទក បានចង្អុលដៃពេជ្រជាអាវុធវិសេសនោះសព្វប្រការ ព្រះនារាយណ៍បានស្ដាប់ដូច្នោះក៏ទូលថា ព្រះជេដ្ឋាមានពរហើយ មិនពិចារណាអោយយល់ការអន្ដរាយ នឹងមានដល់ខ្លួន អីលូវនឹងទៅដកទៅស្រូបយកវិញអែណាក៏បាន ត្បិតវាហួសទៅហើយ ដូច្នេះមានតែគិតកែអុបាយសំលាប់វាចេញទើបបាន ទូលហើយព្រះនារាយណ៍ ក៏ទទួលយកអាសា ទើបបង្គំលាព្រះមហិស្សរាធិបតី ចេញមកខាងក្រៅព្រះរាជមន្ទីរ ហើយនិម្មិតកាយប្លែងកាយក្លាយជាស្រីក្រមុំសមសោភា លីលាកែក្រាយដើរចូលទៅកាន់សំណាក់នៃចៅនន្ទកនោះអែង ដល់ហើយក៏ប្រើរិកពាកិរិយាឆៀងចុងភ្នែកដើមភ្នែក ក្រលេកគន់មុខនន្ទកៈធ្វើអាការដូចជាស្រីអ្នកលេងគប់ប្រុស ញ៉ាំងនន្ទកអោយស្នេហាក្នុងលោកិយ ដោយប្រការផ្សេងៗ អែនន្ទកបែរទៅឃើញនារាយណ៍នារីគួរជាទីស្នេហានោះ ក៏ពុំដឹងជានារាយណ៍កាលា នឹកស្មានថានារីពួករបាំជាប្រាកដ ទើបកើតកួចចិត្ដប្រតិព័ទ្ធស្រលាញ់ខ្លាំងក្នុងរូបនាយរាយណ៍កាលានោះ ហើយក៏ប្រើកិរិយាញញឹមរីករាយនិយាយប្រលោមលួងលោម ដោយពាក្យកំនាព្យឆ្លើយឆ្លងថា៖
កែវអើយកែវស្នេហ៍បែរមកណេះ | បងសូមសំណេះសំណាលផង |
ទៅណាមកណា ណាកែវបង | រូបចៅគួរចងចិត្ដមេត្រី។ |
បងអើយបងសួរគួរតបសង | គួរស្នាលគួរស្នងគួរបេតី |
ប្អូនមកនេះគឺស្វែងរកប្ដី | ត្រូវចិត្ដប្អូនស្រីនឹងរ៉ាប់រង។ |
កែវអើយកែវកបកល្យាណី | ចៅមករើសប្ដី នឹងស្នាលស្នង |
រើសរូបយ៉ាងណាៗនួនល្អង | យ៉ាងបងតើគាប់ចិត្ដរឺទេ។ |
ប្រុសអើយប្រុសាប្រស់ស្រស់ប្រិមប្រិយ៍ | ប្អូនស្វែងរកប្ដីចេះរាំរេ |
បើប្រុសចេះរាំបានដូចគេ | ប្អូនក៏រាប់ស្នេហ៍យកជាប្ដី។ |
មាសអើយមាសមានរូបល្អអែក | ត្រង់ការរាំរែកក្បាច់ម្ដេចក្ដី |
បងរាំបានទេប្អូនស្រី | ក្រអ្វីចូរស្រីរាំទៅរ៉ា។ |
សឹមបងរាំតាមមិនអោយខុស | បំនាច់ជាប្រុសមានបញ្ញា |
រៀនមកពីគ្រូអស់តំរ៉ា | អញ្ជើញកល្យាណ៍រាំទៅអើយ |
អែព្រះនារាយណ៍កាលា បានលឺនន្ទកទទួលរាំតាមដូច្នោះ ក៏រេកាយរាយក្បាច់ចាក់លាត ហើយគួចចង្អុលដៃស្ដាំចង្អុលចុះ ចំត្រង់ដើមភ្លៅនៃអាត្មា។ អែនន្ទកក៏រាំតាមចង្អុលតាម និមិត្ដតែចង្អុលដៃពេជ្រនោះត្រូវចំភ្លៅកាលណា ភ្លៅនន្ទកក៏បាក់ដួលធ្លាក់ចុះក្នុងទីនោះមួយរំពេច។
អែព្រះនារាយណ៍ ក៏ប្រែកាយជានារាយណ៍រឿងរិទ្ធិចតុករ គឺមានហត្ថា៤កាន់ចក្រ ស្ទុះទៅចាប់ក្បាលនន្ទកៈសង្កាត់ចុះ ងាចក្រឡើងប្រហារនន្ទកនោះអែង អែនន្ទកបែរទៅឃើញព្រះនាយរាយណ៍ដូច្នោះ ក៏ទោមនស្សតូចចិត្ដគិតថា អាត្មាចាញ់ព្រះនារាយណ៍បញ្ឆុកបញ្ឆោតប្លែងជារូបស្រីអោយអាត្មាលុះលង់បង់គំនិត។ នន្ទកៈខឹងខាំមាត់បែរពោលទៅថា «យើៗ យើងខុសស្នៀតសត្រូវចូលបៀតបាន អោព្រះអង្គអើយ ណ្ហើយចុះ ធ្វើម្ដេចអែងមានដៃតែពីរ នឹងទៅតស៊ូនឹងព្រះអង្គ ៤ព្រះករអែណាបាន បើប្រសិនជាដៃពីរដូចគ្នាខ្ញុំមិនទទួលចាញ់ព្រះអង្គទេ»។
អែព្រះនារាយណ៍បានលឺពាក្យនន្ទកដូច្នោះ ក៏ត្រាស់ថា «ជាតិនេះយើងដៃ៤ ចៅដៃតែពីរទើបចាញ់យើង បើដូច្នេះចៅអែងទៅកើតនាស្ថានមនុស្សលោកនាយអោយមានមុខ១០ ដៃ២០ចុះ យើងចុះទៅកើតជាមនុស្សមានដៃតែពីរវិញ នឹងតស៊ូគ្នាខាងមុខទៀត»។ ព្រះនារាយណ៍ត្រាស់ហើយ ក៏ប្រហារជីវិតនៃនន្ទកៈនោះដោយកង់ចក្រវិសេសហោង។ ដោយលឺថា នន្ទកនោះមកកើតជាក្រុងរាពណាសូរ ជាស្ដេចយក្ខនៅកោះលង្កា ព្រះនារាយណ៍បែងភាគចាករូបចាស់នៅឆ្នេរមហាសាគរ មកកើតជាអង្គព្រះរាមា បានធ្វើសឹកនឹងគ្នាជាអធិកខ្លាំងក្រៃ មានសេចក្ដីពិស្ដារនៅក្នុងសាស្រ្ដារឿងរាមកេរ្ដិ៍អែណោះអញ្ជើញទៅមើលចុះ។
ខ្ញុំបាទទាញរឿងដើមតែប៉ុណ្ណោះនេះ ដើម្បីអោយឃើញជាគតិថា នន្ទកៈនោះស្លាប់ដោយចង្អុលដៃរបស់ខ្លួន បានគតិដូចបុគ្គលអ្នកប្រាជ្ញព្រោកនិយាយអួតតែខ្លួនអែង ចង្អុលតែខ្លួនអែង សរសើរតែខ្លួនអែង បុគ្គលណាអួតសរសើរតែខ្លួនអែងហើយ បុគ្គលនោះនឹងលុះសេចក្ដីនិន្ទាអ្នកដទៃ បានសេចក្ដីវិនាសដូចនន្ទកនោះអែង ប្រាជ្ញមានបញ្ញាគួរគិតទៀតចុះ។
នន្ទកអើយនន្ទក | បានព្រះនាយក | ជ្រលក់អង្គុលី |
កើតជាម្រាមពេជ្រ | សំរេចរិទ្ធី | ចង្អុលពួកនី- |
ករទេពខ្ចាត់ខ្ចាយ។ | ||
ចៅអាងម្រាមដៃ | អិតអធ្យាស្រ័យ | ដល់ទេពទាំងឡាយ |
កៅដល់សូលី | កោសីចៅហ្វាយ | ប្រើអោយព្រះនារាយណ៍ |
កំចាត់ចៅបង់។ | ||
ចៅបង់ជីវិត | ព្រោះដោយអិទ្ធិរិទ្ធិ | ភ្លើងរាគរោលអង្គ |
ឃើញតែរូបស្រី | ចំណីនៃសំ | សារត្រូវក្ដីបង់ |
ប្រាណព្រោះមិនឈ្វេង។ | ||
លុះលង់ភ្លើងកាម | ទៅរេរាំតាម | នារាយណ៍រាំក្លែង |
រាំក្បាច់ផ្កាផ្ដុល | ចង្អុលភ្លៅអែង | ដួលបាក់ច្រខែង |
ចៅអែង ក្សិណក្ស័យ។ |