បទវិភាគលើរឿងម្ដាយក្មេកទំនើប
ដោយ កែវ ឈុន
©រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង
ថ្ងៃសុក្រ ទី22.កុម្ភៈ 2013.ម៉ោង 22:50
****************************************
ម្ដាយក្មេកទំនើប គឺជាយាយសានីត ទើបភៀសខ្លួនមកដល់ស្រុកបារាំងថ្មីៗ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនអោយទៅរស់នៅក្នុងហ្វ័រយេសូណាកូត្រា នៃទីក្រុងណឺដូហ្វ នៃខេត្ដស្ត្រាបួរ។ រស់នៅក្នុងហ្វ័យេ យាយសានីតមានអាយុ ៥០ប្លាយឆ្នាំ សក់ស្កូវសសំព្រោង ពូកែ កាច ផ្អែមរលួយ សូម្បីតាសំផន ប្ដីរបស់គាត់ ដែលអួតអាងថាជាគ្រូចេះមន្ដស្នេហ៍ ក៏នៅតែគាត់បង្ក្រាបអោយខ្លាចដូចខ្លាដែរ។ យាយសានីតចង់រស់នៅអោយដូចគ្រួសារបារាំង លុយកាក់ប្រាក់កាសគាត់បែងចែកដាច់ដោយឡែកពីប្ដីគាត់។ រាល់ថ្ងៃយាយសានីតគិតខ្វល់ខ្វាយអំពីមាសប្រាក់ឥតឈប់ឈរ ហើយមិនប៉ុណ្ណោះសោតគាត់ខ្វល់ខ្វាយចង់រកប្ដីអោយកូនក្រមុំគាត់ទាំងពីរនាក់ទៀតផង។ យាយសានីតបានទាក់ទងជាមួយកំលោះម្នាក់ ឈ្មោះសេរីអោយទៅនាងប្អូនឈ្មោះស៊ីច័្ទន កំលោះវណ្ណ ឲ្យទៅកូនស្រីច្បងមេម៉ាយ។
យាយសានីតខំយកចិត្ដ ស្រឡាញ់បុរសទាំងពីរស្ទើរលេប។ លោកយាយផ្គត់ផ្គង់អាហារ ចំណីឥតខ្វះកន្លះឡើយ។ វាចារបស់យាយទៀតសោតក៏ផ្អែមពីរោះណាស់។ ទាំងកំលោះសេរី ទាំងកំលោះវណ្ណៈ បាក់ចិត្ដស្រឡាញ់កូនក្រមុំយាយសានីត មកដេកសំណាក់នៅបន្ទាប់ហ្វ័រយេលែងចូលផ្ទះតែម្ដង។ ថ្ងៃមួយយាយសានីតចូលទៅនិយាយគិតគូរ ទារថ្លៃទឹកដោះចិញ្ចឹមកូនស្រីនូវចំពោះមុខ ឳពុកម្ដាយសេរី។ បិតាសេរីបាននិយាយប្រាប់ទៅវិញថា រឿងថ្លៃមាសពីរតម្លឹង ប្រាក់ពីរម៉ឺនហ្វ្រង់ សូមទារពីកូនប្រុសខ្ញុំចុះ។ កូននេះនៅជាមួយអ្នកស្រាប់។ សេរីមានប្រាក់ខែយូរឆ្នាំដែរហើយ តែខ្ញុំ និង ម៉ាក់វាមិនដែលដឹងថា កូនប្រុសខ្ញុំមានលុយប៉ុន្មានទេ។ គេក៏មិនដែលប្រាប់ខ្ញុំពីរឿងលុយកាក់របស់គេដែរ។ យាយសានីតស្ពឹកមុខ ត្រឡប់មកកាន់បន្ទប់ហ្វ័រយេវិញដោយជូរចត់ក្នុងចិត្ដ។ ក្រោយមក កំលោះសេរី ក្រមុំស៊ីច័ន្ទ កំលោះវណ្ណៈ និងនាងមេម៉ាយស៊ីណាចបងស្រីបានរៀបការនឹងគ្នានៅក្នុងបន្ទាប់ហ្វ័រយេ សូណាកូត្រា។ អ្នកនៅហ្វ័រដឹងរឿងគ្រួសារយាយសានីតគ្រប់គ្នា ហើយគេតែងហៅយាយសានីតស្ងាត់ៗថា «ម្តាយក្មេកទំនើប»។
រឿងម្ដាយក្មេកទំនើប ជារឿងប្រលោមលោកខ្នាតខ្លីមួយឆ្លុះបញ្ចាំងពីយាយទំនើបទាន់សម័យ មានចិត្ដលោភលន់ម្នាក់។ នៅក្នុងរឿងទុំទាវ ដូនផាន់ម្ដាយនាងទាវ ម្ដាយក្មេកទុំ ដែលមានមានចិត្ដលោភលន់ ឃើញតែលុយកាក់មាសប្រាក់នោះ បានលើកនាងទាវថ្វាយជាស្នំឯកស្ដេច តែទាវបែរជាមករៀបការជាមួយទុំដែលមានងារគ្រាន់តែជាខ្ញុំបំរើស្ដេចប៉ុណ្ណោះ ធ្វើអោយម្ដាយទាវបែរទៅរកម៉ឺនងួន ដែលជាអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្ដិយ៉ាងសំបូរហូរហៀវិញ ហើយធ្វើអោយជីវិតនាងទាវធ្លាក់ចុះទៅក្នុងជ្រោះមរណៈ ហៅលែងលឺតែម្ដង។ ក្នុងរឿងផ្កាស្រពោន យាយនួន បានឃាឃាំងស្នេហានាងវិធាវី ជាមួយនឹងកំលោះប៊ុនធឿន ហើយផ្សែផ្សំនាង អោយទៅស្រលាញ់ណៃស៊ត ដែលជាអ្នកមានស្ដុកស្តម្ភ មានឡាន មានលុយយ៉ាងហ៊ីហា សំបូណ៌ហូរហៀវិញ ក៏ធ្វើអោយជីវិតនាងវិធាវី ធ្លាក់ស្វិតស្រពោនរុះរោយគ្មានថ្ងៃត្រឡប់វិញបាន។
សេចក្ដីស្នេហាបរិសុទ្ធតាមផ្លូវចិត្ដ តែម្យ៉ាងមួយគត់ ដែលធនាភាពសុខសាន្ដបាន។ កំហុសទៅលើសីលធម៌សង្គម ដែលប្រព្រឹត្ដទៅដោយខ្វះការពិចារណា ឬមិនអោយតំលៃទៅលើសីលធម៌ អរិយធម៌ ទំនៀមទំលាប់របស់ជាតិខ្លួន ក៏គឺដូចជាការបំផ្លិចបំផ្លាញ កំទេចព្រលឹងរបស់ជាតិខ្លួនឯងផងដែរ។ ការផ្គូផ្គងស្នេហារបស់យាយផាន់ ក្នុងរឿងទុំទាវក្ដី របស់យាយនួន ក្នុងរឿងផ្កាស្រពោនក្ដី របស់យាយសានីត ក្នុងរឿងម្ដាយក្មេកទំនើបក្ដី សុទ្ធតែបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពី ការកង្វះភាពពិតប្រាកដជឿជាក់លើខ្លួនឯង ហើយលោភលន់ចង់មានចង់បានហួសប្រមាណ ធ្វើអោយមនុស្សយល់ច្រលំខុស ភ្លេចតំលៃជាតិរបស់ខ្លួន តំលៃទំនៀមទំលាប់ សល់តែសំបកខ្លួន បាត់ព្រលឹង បាត់វិញ្ញាណអស់រលីងតែម្ដង។ គ្រានោះខ្មែរយើងម្នាក់ៗ បែរជាអោយតំលៃ លើកសរសើរមនោគមវិជ្ជា និងវប្បធម៌បរទេសយ៉ាខ្លាំងក្លា។ វប្បធម៌ខ្មែរទំនៀមទំលាប់ខ្មែរត្រូវគេបន្ថោកមាក់ងាយ មិនរាប់អានលើកស្ទួយតំកើងអោយតំលៃឡើយ។
យ៉ាងណាមិញអត្ថរសក្នុងរឿងម្ដាយក្មេកទំនើប ដែលអ្នកនិពន្ធប៉ិចសង្វាវ៉ាន បានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីភាពជ្រួលជ្រើមនៃជនភៀសខ្លួនខ្មែរ ដែលទើបឈានជើងមកជាន់លើកទឹកដីបារាំង ហើយក៏នឹកគិតក្នុងចិត្ដថា ដូចបានឡើងស្ថានសួគ៌ស្រស់ៗ តែម្ដង។ អ្នកនិពន្ធបានបង្ហាញ អោយឃើញពីទឹកចិត្ដរបស់មនុស្សដែលភ្លើនភ្លើនទៅតាមសង្គមសម័យថ្មី ភ្លេចជាតិ ភ្លេចកំណើតរបស់ខ្លួន ភ្លេចទំនៀមទំលាប់របស់ខ្លួន ហើយបណ្ដាយខ្លួនអោយធ្លាក់ចូលទៅក្នុងតណ្ហាអូសទាញ ទាំងផ្នែកសីលធម៌សង្គមរស់នៅ ទាំងសីលធម៌ស្នេហា រហូតបញ្ចុកបន្ស៊ីផ្គប់ផ្គុនកូនកំលោះ អោយមកស្រឡាញ់កូនក្រមុំរបស់ខ្លួន ហើយដែលទីបំផុតត្រូវទទួលរងកម្ម នូវភាពអាម៉ាសទាំងជីវិតរបស់ខ្លួន ទាំងជីវិតកូនក្រមុំដែលជាបុប្ផាមួយទងកំពុងរីកស្គុះស្គាយ ហើយក៏ត្រូវរុះរោយទៅវិញក្នុងរយពេលដ៏ខ្លីគួរអោយសង្វេគពន់ពេក។ ស្នេហាកើតឡើងដោយការសូត្រមន្ដអាគម ស្នេហាកើតឡើងដោយការប្រចុបប្រច្ចែង ដូចយាយសានីតបានធ្វើ ជាមេរៀនមួយសំរាប់មនុស្សមួយជំពូក ដែលមិនយល់អ្វីសោះ អំពីចិត្ដបរិសុទ្ធ ហើយធ្វើអោយជីវិតរុះរោយ រលេះរលួយក្នុងភាពអាម៉ាស់យ៉ាងខ្លាំងក្នុងសង្គម។