រឿងចរិតខ្មែរ
ដោយប៊ុណ្ណចន្ទ ម៉ុល
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
©រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង
****************************************
សូមរង់ចាំអាន រឿងគុកនយោបាយ
៨ -ខ្ញុំចូលគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ
ថ្ងៃអាទិត្យ ទី11.សីហា 2013.ម៉ោង 7:29
ក្នុងពេលដែលខ្ញុំបានចូលមកស្រុកវិញនេះ ខ្មែរយើងមានគណបក្សនយោបាយ តាមលក្ខណប្រជាធិបតេយ្យដែរហើយតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលទ្រង់ស៊ីសុវត្ថិ យុត្ដិវង្ស និងលោកអៀវ កើស បានសាងឡើង។ ឆ្នាំដែលខ្ញុំចូលមកនោះគណបក្សដែលខ្ញុំអាចរំលឹកបាននៅពេលនេះគឺ
- - គបក្សប្រជាធិបតេយ្យ រូបក្បាកដំរីកាន់ផ្កាឈូកបីជាសញ្ញាលក្ខណ៍ ដឹកនាំដោយអៀវកើស
- - គណបក្សសេរីភាព រូបប្រាសាទកំពូលបីជាសញ្ញាលក្ខណ៍ ដឹកនាំដោយទ្រង់ នរោត្ដម នរិន្ទដេត
- - គណបក្សខេមរប៉ុន្នការ រូបនាងគង្ហីងព្រះធរណីជាសញ្ញាលក្ខណ៍ ដឹកនាំដោយលោក លន់ នល់
- - គណបក្សចំរើនជាតិ រូបព្រួញទំលុះកងបួន របស់លោកជិន កុក
- - គណបក្សអិសានមានជ័យ រូបទង់ជាតិពីរខ្វែងគ្នាទ្រម្កុដ ជាសញ្ញាលក្ខណ៍ របស់លោក ម៉ៅ ចយ
- - គណបក្ស រួបរួមជាតិគណបក្សប្រជាជន រូបនង្គ័លជាសញ្ញាលក្ខណ៍
- - គណបក្ស រូបសំបុកឃ្មុំរបស់លោក ម៉ម សុទ្ធ (មិនមែន ម៉មសុទ្ធទុតិយម្បិអិលូវនេះទេ)
- - គណបក្សរូបកន្ដៀវគណបក្សរូបកន្ដាប់ស្រូវ សំ ញៀនជាមេ
ធម្មតាអ្នកនយោបាយ តែងញៀននឹងរឿងនយោបាយ យ៉ាងណាមិញ រូបខ្ញុំដែលធ្លាប់ជាប់គុកព្រោះរឿងនយោបាយ ក៏នៅតែចង់ប្រលូកក្នុង ល្បែងនេះដែរ។ ខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ មានគ្នីគ្នាខ្ញុំជាច្រើនបានចូលបំរើ មានលោក ប៉ាច ឈឺន ជុំ មួង ជាដើមដែលធ្លាប់តែរួមសកម្ម ភាពនយោបាយតាំងពីឆ្នាំ ១៩៣៦ មកនោះ។ ខ្ញុំមកដល់ភ្លាមលោក មិញណាគ្រី និងលោកជុំមួងបានមកជួបខ្ញុំ ហៅខ្ញុំអោយចូលគណបក្សប្រជា ធិបតេយ្យ។ មានខាងគណបក្សឯទៀតដែរដែលមកទក់ទង តែខ្ញុំពុំបានចូល ខ្ញុំទទួលចូលខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដែលមានគ្នាខ្ញុំច្រើន ស្រាប់។ ខ្ញុំក៏បានជួបផ្ទាល់នឹងលោក អៀវ កើស បំរើគណបក្សប្រជាធិប្យតេយ្យតមក។
សូមរំលឹកថា និតិកាលទី១ នៃសភាជាតិដែលបើកសម័យពីថ្ងៃ ២១ ខែមករា ១៩៤៨ សមាជិកភាគច្រើនជាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ (ក្បាលដំរី)។ សភាជាតិដែលមានករណីយកិច្ចការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ តែងតែត្រូវរងអំពើជិះជាន់របស់ហ្លួងសីហនុ ជានិច្ច។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានប្រកាសប្រើពីឆ្នាំ ១៩៤៧ រហូតមក តែងរអាក់រអួលជានិច្ច បណ្ដាលមកពីស្ដេចសីហនុ ដែលគ្មានទសពិធរាជធម៌ សោះ ចេះតែកែរដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រលប់ត្រលិន ការពារតែប្រយោជន៍ និងឋានៈក្សត្រ។ ហើយដឹងយ៉ាងណាទេ? ដោយមិនសប្បាយចិត្ដនឹងគណ បក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានប្រជាប្រិយភាពជាងខ្លួន ព្រមទាំងធ្វើការមិនសូវស្របនឹងបំណងខ្លួននោះ នៅថ្ងៃទី១៧ កញ្ញា ១៩៤៩ ស្ដេច ស៊ីហនុ បានប្រកាសរំលាយសភាជាតិនិតិកាលទី១នោះទៅ។
ការនោះធ្វើអោយប្រជាជនខ្មែរ បាត់មាត់បាត់កលែងហ៊ានក្អកគ្រហែមត្រឹមណោះ ខ្លាចស្លាប់ដោយសារព្រះករុណាម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង។ ហើយគេដឹងថា មើលទៅព្រឹត្ដិការណ៍ស្រុកទេស មុខជាមិនសូវប្រែប្រួលច្របូកច្របល់អ្វីតទៅទៀតទេ។ ប៉ុន្ដែមានស្ងប់ឯណានៅថ្ងៃសៅរ៍១៤ មករា១៩៥០ ស្រាប់តែព្រឹត្ដិការណ៍មួយកើតឡើងដូចរន្ទះ ធ្វើអោយអ្នកភ្នំពេញភ្ញាក់ផ្អើល រហូតដល់ស្រុកស្រែចំការនិគមជនបទ គឺដំណឹងមរ ណភាពនៃលោក អៀវ កើស អតីតប្រធានសភាជាតិ បច្ចុប្បន្ន អគ្គលេខាធិការគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដែលត្រូវជនម្នាក់បោះគ្រប់បែក ធ្វើឃាតលោក នៅទីស្នាក់ការគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ លេខ ៦៧ ផ្លូវឧកញ៉ាផ្លុង ជិតកាច់ជ្រុងវិថី៩ តុលាសព្វថ្ងៃនេះ សូមជំរាបថាឆ្នាំដែល លោក អៀវ កើស ទទួលមរណភាពនោះ លោក យ៉ែម សំបូរ ជានាយករដ្ឋមន្រ្ដី លោកចៅសែនកុសល ជារដ្ឋមន្រ្ដីក្រសួងយុត្ដិធម៌ និងមាន លោកតាន់ គិមតឹក ជាមេគិញ លោកសេងទិព ជាមេប៉ូលិសនៅតំបន់ផ្សាថ្មី ដែលមាននាទីមើលទៅដល់ផ្លូវឧកញ៉ាផ្លុងនោះផង។
គេអ្នកក្រុងភ្នំពេញទាំងមូល កាលណោះ សឹងតែយល់ថា លោក អៀវ កើស ស្លាប់នេះគឺដោយគំរោងឧបឃាតរបស់ស្ដេចសីហនុតែម្តង។
ព្រោះព្រះអង្គ និងពួកបរិវារលោក ពុំមែនចង់ឃើញជីវិតលោកអៀវ កើសរស់នៅការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនោះកាល
ណា?
គ្រាដែលសំលាប់លោក អៀវ កើស ស្លាប់ហើយគេបែរជាទៅចាប់សមាជិកគណបក្សសេរីភាពម្នាក់ ឈ្មោះ នូយ៉ា នៅបឹងប្រយាប យកមក
វាយសួរចំលើយ វាយបង្ខំអោយឆ្លើយថា ខ្លួនពិតជាឃាតករ ធ្វើឃាតលោកអៀវ កើស។ កាលនោះអ្នកភ្នំពេញខ្សឹបខ្សៀវគ្នាថា «នយោបាយ
នោះឆើតណាស់ ទាត់មួយបានពីរតែម្ដង» បានសេចក្ដីថាគេសំលាប់ មេប្រជាធិបតេយ្យហើយ គេដដែលហ្នឹងធ្វើអោយខាងគណបក្សសេរី
ភាពនោះ ជាប់រឿងរ៉ាវទៅដែរ។ អ្នកភ្នំពេញយល់ថា រឿងហ្នឹងថ្ពិនភ្នែកសុទ្ធសាធ ព្រោះខាងគណបក្សរងគ្រោះ គ្មាននឹកឃើញថា គណបក្ស
សេរីភាពជាគូប្រឆាំង មកសងសឹកបែបនេះផងទេ។ ខ្ញុំមកជួបហេតុការណ៍ដ៏សំបើមនេះ ក៏ភ្ញាក់ខ្លួនដូចគេកន្រ្ដាក់ នឹកថា ឱ! នយោបាយពួកក្នុង
ស្រុក មិនខុសពីនយោបាយពួកក្នុងព្រៃ ដែលខ្ញុំធ្លាប់រស់នៅជាមួយនោះប៉ុន្មានទេ។ កាប់សំលាប់គ្នាឥតអាណិត ដូចខ្ញុំបាននិយាយទុកមកហើយ
នេះហើយចរិតខ្មែរ! បើរវល់តែប្រកាប់ប្រចាក់ បំបាត់ជិវិតគ្នាយ៉ាងនេះ មានពេលឯណា នឹងកសាងស្រុកទេស? កសាងប្រយោជន៍រួមកើត?
ហ៊ីអកុសល!។
មក្បួនដង្ហែសព ឯកឧត្ដម អៀវ កើស ថ្ងៃទី២២ មករា ឆ្នាំ១៩៥០
- មក្បួនដង្ហែសព ឯកឧត្ដមអៀវ កើស ថ្ងៃទី ២២មករា ឆ្នាំ១៩៥០ និង
ពិធីបង្សុកូល នៅមុខមន្ទីរសភាជាតិសម័យនោះ
ខ្ញុំដែលទើបតែបានចូលក្នុងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ក៏ដូចជាបានមកទទួលមរណសញ្ញា និងជួយហែសពលោកអតីតប្រធាន អៀវ កើស តែម្ដង។ សពលោកអៀវកើសត្រូវបានដង្ហែយកទៅតំកល់នៅគេហដ្ឋានលោក នៅផ្លូវភាតរភាព(អតីតស៊ីសុវត្ថិ) មាត់ទន្លេ ផ្ទះលេខ ២៣៣ ខាងត្បូងវត្ដកែវព្រះភ្លើង ធ្វើបុណ្យទក្ខិណានុប្បទាន អស់៧យប់ ៧ថ្ងៃ។ ហើយនៅថ្ងៃទី ២២មករា ១៩៥០ សពរបស់លោកត្រូវងង្ហែជាក្បួន យ៉ាងមហោលារិក ឆ្ពោះទៅបូជានៅវត្ដបទុមវតី។ ក្បួនដង្ហែនោះគគ្រឹកគគ្រេងសំបើមណាស់ ខ្ញុំត្រូវគណកម្មការបុណ្យ ចាត់អោយនាំមុខក្បួនដែលដង្ហែបត់បែនតាមផ្លូវជាច្រើន នាក្រុងភ្នំពេញ គឺចេញពីគេហដ្ឋានសពផ្លូវភាតរភាព (ឥលូវផ្លូវ ស៊ីសុវត្ថិ) ត្រង់ទៅខាងត្បួង បត់ទៅលិច ដល់ផ្លូវ ៩តុលាសព្វ ថ្ងៃ ក៏ដើរតាមផ្លូវនេះមកខាងជើង មកដល់ផ្លូវសឹង គុយសព្វថ្ងៃ ក៏ដើរតាមនេះរហូតដល់មាត់ទន្លេ ផ្លូវភាតរភាពវិញ។ រួចក្បួនក៏តដំណើរសន្សឹមៗតាមផ្លូវនេះ រហូតដល់ផ្លូវឧកញ៉ាឈុនទើបបត់ចូលមកលិចវិញ មកដល់មុខមន្ទីរសភាជាតិ ក្បួនបានឈប់ ហើយនិមន្ដព្រះសង្ឃបង្សុកូលជូនសពនៅទីនោះដោយស្រងូតស្រងាត់។ បន្ទាប់មកទើបក្បួនតដំណើរតាមផ្លូវ ឧកញ៉ាឈុន មកលិចទៀត ទើបចូលទៅត្បូងតាមផ្លូវវត្ដបទុមវតី ទៅឈប់នៅឈាបនដ្ឋានវត្ដបទុមវតីនោះ ដើម្បីបូជា។ អ្នកភ្នំពេញចូលរួមក្នុងក្បួននេះជាច្រើនក្រុមច្រើនពួក ប្រកបដោយទឹកមុខក្រៀមក្រំជាទីបំផុត។ ការមួយទៀត ដែលទុកដូចជាអស្ចារ្យបន្ដិចដែរ គឺពេលដែលដង្ហែសពនោះ តំកល់លើប៉ាឆាបានបន្ដិច ព្រះភិរុណបង្អុរចុះមក រួចមេឃស្រទុំស្រទន់ដូចជាចេះកាន់ទុក្ខ ចំពោះមរណភាពរដ្ឋបុរសខ្មែរនេះដែរ។ អស់លោកនៅភ្នំពេញចាស់ៗ អាចនឹងនិយាយរឿងនេះឡើងវិញបាន សូមប្អូនៗស្រករនេះសាកសួរលោកផងចុះ។
សម័យនោះ លោក អៀវ កើស បាត់បង់ជីវិតទៅ តើស្មារតីស្រលាញ់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ របស់រាស្រ្ដខ្មែរចុះថយរឺ? តើគណបក្សប្រជាធិប តេយ្យ (ក្បាលដំរី)ចុះថយកំលាំងរឺ? មិនមែនទេ! ផ្ទុយពីវត្ថុបំណងរបស់ពពួករាជនិយម ផ្ដាច់ការនិយម អានានិគមនិយម ដែលចង់បំបាត់លទ្ធិ ប្រជាធិបតេយ្យ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ រាស្រ្ដខ្មែររឹតតែមានស្មារតីភ្លឺថ្លាឡើងមូយកំរិតទៀត ស្រលាញ់លទ្ធិនេះខ្លាំងឡើង ព្រោះគេ យល់ថា ឱ! លទ្ធិនេះមានតំលៃណាស់តើសំរាប់អញជារាស្រ្ដនោះ ដូច្នេះទើបគេសំលាប់លោក អៀវ កើស ចោលកុំអោយលោកជួយការពារ អញកើត គេចង់ទុកអញជារាស្រ្ដងងឹត គ ថ្លង់ តទៅរាប់សតវត្សទៀត កុំអោយងើបភ្លឺស្វាងកើត។ កាលបើរាស្រ្ដខ្មែរ យល់យ៉ាងហ្នឹងហើយ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ក៏ក្លាយទៅជាគណបក្សដែល រាស្រ្ដស្រលាញ់យ៉ាងលើសលប់។