បង្រៀនអោយប្រើសតិបញ្ញា និង
អោយដំណោះស្រាយទុក្ខតាមផ្លូវត្រូវ
ថ្ងៃសុក្រ ទី30.ឧសភា 2014.ម៉ោង 18:48
ព្រះពុទ្ធសាសនាបង្រៀនសង្កាត់ធ្ងន់លើសតិបញ្ញាក្នុងទង្វើរបស់ជីវិត។ អោយចេះកំចាត់សេចក្ដីទុក្ខ ដោយពិចារណាអោយឃើញ ដើមហេតុរបស់ទុក្ខ ហើយធ្វើកំណែ និងសំរាយអោយត្រឹមត្រូវតាមសេចក្ដីពិតមិន អោយជឿឬប្រកាន់យកផ្លូវដោះស្រាយយ៉ាងធូរៗងាយៗ ប្រាសចាកហេតុផល។
ក្នុងចំណុចទី១ ដែលថាពុទ្ធសាសនាបង្រៀនសង្កត់ធ្ងន់លើសតិបញ្ញានោះ «សតិបញ្ញា» ក្នុងទីនេះ ប្រែមកពីពាក្យ អង់គ្លេសថា Intelligence។ បើនិយាយតាមភាសាសាសនា សតិបញ្ញាមិនមែនជាគូគ្នាទេ។ ព្រះពុទ្ធ សាសនារបស់យើង បានប្រើសតិ និងសម្បជញ្ញៈ នឹងគ្នា ដោយបានអោយឈ្មោះធម៌នេះថា ជាធាតុមានឧបការៈច្រើន ដែលចែងក្នុងគម្ពីរ អង្គុត្ដនិកាយទុក្កនិបាត ដូចយើងបាន ស្ដាប់គ្រប់គ្នាហើយ។ ចំណែកសតិ និង បញ្ញា លោកពុំបានប្រើជាគូ តែលោកប្រើជាពួក នឹងមានក្នុងសំនេរខាងមុខ។
ពាក្យថា «សតិ និងបញ្ញា» ប្រែមកពីពាក្យថា Intelligence នោះ ប្រសិនបើយើងចង់ប្រើពាក្យពុទ្ធសាសនាសុទ្ធ យើងប្រើតែបញ្ញាមួយ ក៏បានណាស់ទៅហើយ ព្រោះបញ្ញាល្អ ឬ បញ្ញាពិតៗ ដែលគម្ពីរអភិធម្មយើងបានអោយឈ្មោះថា សោភណចេត្ដសិក នោះត្រូវមានសតិ នៅក្នុងនោះផងដែរដែលលោកអោយឈ្មោះ ម្យ៉ាងទៀតថា បញ្ញាជាសហគតៈជាមួយសតិ។ អ្នកអាន នឹងបានដឹងរឿងនេះជាថ្មី តាមសំនេរ របស់ខ្ញុំខាងមុខ។ ដើម្បីជាបន្ទាន់ ខ្ញុំសូមអ្នកអានសង្កេតថា ធម្មៈជាទូទៅនៃព្រះពុទ្ធសាសនា មិនមានធម្មៈណាស្ដីដល់ជំនឿ ហើយគ្មានស្ដី ដល់បញ្ញាផងទេ។ សទ្ធានិងបញ្ញាត្រូវបានជាប់ទាក់ទងជាមួយគ្នាយ៉ាងណា សតិនិងបញ្ញាត្រូវជាសហគតៈធម៌ នឹងគ្នាយ៉ាងនោះដែរព្រោះ ចេត្ដសិកធម៌ទាំងអស់នេះត្រូវបានចាត់ចូលក្នុងសោភណចេត្ដសិកដូចគ្នា។
ជំនឿមានបញ្ញាជាសហគតៈ
ដើម្បីអោយបានជាលក្ខឋាន ឬគោលការណ៍ដោយជាក់លាក់ ខ្ញុំសូមស្នើគំនោលធម្មៈដែលមានសតិបញ្ញាត្រូវបានជាប់គូគ្នា ឬ រួមសហប្រតិបត្ដិការគ្នាតាមដែលខ្ញុំបានរកឃើញដូចនេះ ៖
ក- សម្បរាយិកត្ថៈ ប្រយោជន៍អនាគត ឬពំនោលមួយទៀតថា ធម្មៈជាហេតុធ្វើអោយ មនុស្សអ្នកអនុវត្ដបានសំរេចនូវអានាគតសុខ ឬបរលោកសម្បត្ដិ ដែលកម្រនឹងរក បានមាន៤ប្រការគឺ ៖
- ១ -សទ្ធាសម្បទា ដល់ព្រមដោយជំនឿ
- ២ -សីលសម្បទា ដល់ព្រមដោយសីល
- ៣- ចាគសម្បទា ដល់ព្រមដល់ការបរិច្ចាគ (ពលីកម្ម)
- ៤ -បញ្ញាសម្បទា ដល់ព្រមដោយបញ្ញា
ខ - ធម្មៈដែលធ្វើអោយមនុស្សមានសេចក្ដីក្លាហាន (វេសារជ្ជករណធម៌)មាន៥ប្រការគឺ
- ១ -សទ្ធា ជឿរបស់ដែលគួរជឿ
- ២ -សីល រក្សាកាយវាចាអោយរៀបរយ
- ៣ -ពាហុសច្ចៈ ភាពជាអ្នកត្រាប់ត្រងច្រើន
- ៤ -វិរិយារម្ភៈ ប្រារព្ភសេចក្ដីព្យាយាម
- ៤ បញ្ញា ចេះដឹងជុំវិញរបស់ដែលគួរចេះដឹង
គ - ធម្មៈដែលជាកំលាំង (ពលៈ) និងជាធំ ឥន្រ្ទិយ៍ មាន៥ប្រការគឺ:
- ១ -សទ្ធា ជឿរបស់ដែលគួរជឿ
- ២ -វិរយៈ សេចក្ដីព្យាយាម
- ៣ -សតិ សេចក្ដីរលឹកបាន (ចាំបាន)
- ៤ -សម្មាសមាធិ សេចក្ដីតាំងចិត្ដមាំមួន
- ៥ -បញ្ញា ការចេះដឹងជុំវិញហេតុការណ៍
ឃ - ទ្រព្យប្រសើរ (អរិយទ្រព្យ) មាន៧ប្រការ
- ១ -សទ្ធា ជឿរបស់ដែលគួរជឿ
- ២ -សីល រក្សាកាយវាចាអោយរៀបរយ
- ៣ -ហិរិ ខ្មាសអៀនចំពោះទង្វើបាបទុច្ចរិត
- ៤ -ឱត្ដប្បៈ ស្លុតខ្លាចចំពោះទង្វើបាបទុច្ចរិត
- ៥ -ពាហុសច្ចៈ ភាពជាបុគ្គលបានលឺបានស្ដាប់ច្រើន
- ៦ -ចាគៈ លះកាត់ដើម្បីអំណោយ ឬពលិកម្ម
- ៧ -បញ្ញា ចេះដឹងស្ដាប់របស់ដែលមានប្រយោជន៍
ង - ធម្មៈរបស់មនុស្សល្អ «សប្បុរសធម៌» មាន៧ប្រការ៖
- ១ -សទ្ធា ជឿរបស់ដែលគួរជឿ
- ២ -ហិរិ ខ្មាសអៀនចំពោះទង្វើបាបទុច្ចរិត
- ៣ -ឱត្ដប្បៈ ស្លុតខ្លាចចំពោះទង្វើបាបទុច្ចរិត
- ៤ -ពាហុសច្ចៈ ភាពជាបុគ្គលបានលឺបានស្ដាប់ច្រើន
- ៥ -វិរយៈ ព្យាយាម
- ៦ -សតិ រលឹក
- ៧ -បញ្ញា ចេះដឹងច្រើន
អ្នកសិក្សាគប្បីធ្វើសេចក្ដីសង្កេតថា ធម៌ទាំងឡាយដែលខ្ញុំបានសរសេរមកហើយនេះ សតិ និង បញ្ញានៅកៀកកើយជិតដិតជាមួយគ្នា តែមិនមែនជាគូ នឹង គ្នាទេ គឺមានតំណែងជាពួកនៃគ្នា នឹង គ្នា។ ចំណែកសទ្ធា និងបញ្ញាជាសហគតៈធម៌ ក្នុងសហប្រតិបត្ដិការ ដូចដែលយើងធ្លាប់បានដឹង ធ្លាប់បានធ្វើការកត់សំគាល់មកហើយ។
ការហាមឃាត់មិនអោយដាក់ជំនឿចូលទៅក្នុងផ្លូវប្រាសចាកហេតុផល ដែលអាចធ្វើ អោយខុស ឬ អោយភ្លាត់ចាកសេចក្ដីពិតមាន ១០ប្រការ ដែលពុទ្ធសាសនិកស្ទើរតែគ្រប់គ្នាធ្លាប់បានដឹងមកហើយ។ ដើម្បីពង្រឹងគំនិត និងទំលាក់ចោលនូវគំហើញខុសរបស់អ្នកអាន និងអោយទៅជាធម្មៈមានលក្ខណៈពេញលេញដូចបានអាងមកហើយ ខ្ញុំសូមសរសេរឡើងវិញទៀតមានដូចនេះគឺ
- ១ -កុំជឿដោយបានលឺតៗគ្នាមក
- ២ -កុំជឿតាមល្បីល្បាញ
- ៣ -កុំជឿ តាមដំណឹងដែលចេញពីមាត់មួយទៅមាត់មួយ
- ៤ -កុំជឿ ដោយផ្អែកអាងទៅលើតំរាក្បួនខ្នាត
- ៥ -កុំជឿ ដោយគូសដៅខ្លួនអែង
- ៦ -កុំជឿ ដោយគ្នាន់គ្នេរគិតប៉ាន់ស្មាន
- ៧ -កុំជឿ ដោយត្រិះរិះគយគន់តាមអាការៈប្រហាក់ប្រហែល
- ៨ -កុំជឿ ដោយសំអាងវាស្របគំនិត ឬសមតាមគំហើញរបស់ខ្លួន
- ៩ -កុំជឿ ដោយអាង ឬឃើញថាអ្នកអោយយោបល់ធ្លាប់មានកេរ្ដិ៍ឈ្មោះគួរអោយជឿបាន
- ១០ -កុំជឿ ដោយរាប់អានថាអ្នកនេះជាគ្រូរបស់ខ្លួន។
ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ បានធ្វើសេចក្ដីបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា «កាលណាខ្លួនអ្នកបានដឹងដោយខ្លួនឯងថា ធម្មៈទាំងឡាយនេះជាអកុសល មានទោស អ្នកប្រាជ្ញលោកត្មះតិះដៀល។ អ្នកប្រាថ្នាសេចក្ដីសុខ កាលណាប្រព្រឹត្ដប្រតិបត្ដិធម៌នេះ ការប្រព្រឹត្ដិប្រតិបត្ដិរបស់ខ្លួន មិនត្រឹមតែមិនបាន ផ្ដល់សេចក្ដីសុខអោយប៉ុណ្នឹងទេ។ គឺត្រលប់ជាផ្ដល់អោយនូវ សេចក្ដីវិនាស និងសេចក្ដីទុក្ខទៀតផង អ្នកត្រូវលះបង់ធម្មៈនេះចោលអោយអស់ ទើបសេចក្ដីសុខកើតមានដល់ខ្លួន។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ធម្មៈទាំងឡាយណាគ្មានកំហុស គ្មានប្រកបដោយទោសអ្នកប្រាជ្ញទាំងឡាយលោកសរសើរ។ កាលណាខ្លួនអ្នកបានប្រព្រឹត្ដប្រតិបត្ដិតាម ឬបាន អនុវត្ដរមែងផ្ដល់នូវប្រយោជន៍និងសេចក្ដីសុខជាទីពេញចិត្ដរបស់ ខ្លួនអ្នក ត្រូវរស់នៅជាមួយធម្មៈទាំងឡាយនោះគ្រប់ពេលវេលា»។ ធម្មៈមានទំនាក់ទំនងប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះ មិនមែនមានតែក្នុងកាលាម សូត្រមួយទេ សូត្រទាំងឡាយដទៃទៀតមាន កទ្ទិយសូត្រ ជាដើមក៍មាននិយាយដូចនេះដែរ។
ពុទ្ធអោវាទនេះ បស្ចឹមជនគេមានការចាប់អារម្មណ៍ច្រើនហើយ គេប្រកាន់យកជាគំនិតស្រាវជ្រាវរកសេចក្ដីពិត ដែលគេយល់ថា ត្រូវតាមគំនោលនៃវិទ្យាសាស្រ្ដយ៉ាងច្បាស់លាស់ផង។
ជឿអ្នកដទៃឬជឿខ្លួនឯង
មានបញ្ហាចោទឡើង បើយើងនិយាយតាមគោលគំនិតកាលាមសូត្រព្រះពុទ្ធសាសនាហាក់ដូចជាមិនបានបង្រៀនអោយពុទ្ធសាសនិក ឬមនុស្សទូទៅជឿអ្នកដទៃក្រៅពីខ្លួនឯងឡើយ។ ដូចនេះបញ្ហាស្មុគស្មាញនឹងចេះតែមានតទៅទៀតគ្មានចប់ទេ ព្រោះសេចក្ដីលំបាកលំបិន ដែលកំពុងកើតក្នុងលោកសព្វថ្ងៃ ឬដែលនឹងកើតទៅអនាគតនោះ ក៏ព្រោះមនុស្សមានជំនឿតែក្នុងខ្លួនឯង មិនព្រមស្ដាប់មតិ ឬសំលេងអ្នកដទៃផងឡើយ។ ន័យមួយទៀតដែលថាពុទ្ធសាសនា ជាប្រជាធិបតេយ្យ ស្ដាប់សំលេងភាគខាងច្រើនជាប្រមាណគឺ ពិភាក្សារឿងអ្វីៗបើ មានមតិបែកគ្នាជាពីរពួកឬច្រើនជាងនេះ ត្រូវសំរេចយកជាបានការ តាមមតិភាគច្រើន។ ទ្រិស្ដីនេះដូចជាស្រួលស្ដាប់ស្រួលយល់ហើយ ងាយដល់ការអនុវត្ដន៍ផង តែដែលបន្ថែមថា មនុស្សត្រូវជឿខ្លួនឯងនៅក្នុង គំនិតប្រកបដោយហេតុផលមកទៀត។ ក្នុងរឿងនេះដូចជាមិន អាចបញ្ចប់សំនួរ និងចំងល់បានឡើយ។
បញ្ហាដែលគេយល់ថាលំបាកឬមានសេចក្ដីស្មុគស្មាញនោះវាពិតជាអញ្ចឹងមែនហើយ ព្រោះរឿងនេះវាធ្លាប់មានការប្រឆាំងប្រទាំង ប្រទើសគ្នាយូរមកហើយ តែប្រសិនបើគេយល់ពុទ្ធចិន្ដាថា ជាធាតុមានលក្ខណៈជាវិទ្យាសាស្រ្ដ ឬមានលក្ខណៈប្រកបដោយហេតុផងនោះ ភាពលំបាក និងភាពស្មុគស្មាញរបស់គេក្នុងរឿងនេះវាពុំអាចប្រព្រឹត្ដទៅបានទៀតទេ។ ដើម្បីជាពន្លឺដល់អ្នកអាន ខ្ញុំសូមអោយគំនិតដូចមាន តទៅនេះគឺ៖
ពុំនោលក្នុងចំណុចថា ពុទ្ធសាសនាបង្រៀនមនុស្សតាមបែបយ៉ាងប្រជាធិបតេយ្យ ឬបង្រៀនមានគោលគំនិតជាប្រជាធិបតេយ្យនោះ គេមិនត្រូវភ្លេចថាធាតុប្រជាធិបតេយ្យរបស់ពុទ្ធសាសនា គឺប្រជាធិប្បតេយ្យនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃសីលធម៌ ឬនិយាយម្យ៉ាងទៀតថាគឺ ប្រជាធិបតេយ្យដែលមានលក្ខណៈជាប្រជាធិបតេយ្យពិតៗផង មានលក្ខណៈជាធម្មាធិប្បតេយ្យមែនៗផង។ ជាពិសេសប្រជាធិប្បតេយ្យ ជាមូលដ្ឋាន។ គឺមតិភាគច្រើនដែលបានទុកដាក់ជាគោលគំនិតនៃការអនុម័តិ ឬការវិនិច្ឆ័យ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃធម្មវិន័យច្បាប់រដ្ឋទើបយក ជាបានការ។ ប្រសិនបើគំនិតភាគច្រើនមិនប្រកាន់យកធម្មវិន័យ ឬច្បាប់រដ្ឋជាបន្ទាត់នៃការអនុម័តិ ក៏ពុំអាចអនុវត្ដកើត ពុំអាចយកជាបាន ការឡើយ។ ដោយអាស្រ័យហេតុនេះទើបពុទ្ធសាសនា កាលណាបើមានសម័យប្រជុំ លោកតំរូវអោយស្នើញាត្ដិស្នើយោបល់ដោយសូត្រ ប្រកាសអោយបានច្រើនដង ដើម្បីទុកអោយសមាជិកប្រជុំ មានពេលត្រិះរិះពិចារណាអោយបានល្អិតម៉ត់ចត់ មុន នឹង បញ្ចេញមតិថា «ទេ» ឬ «អើ» យ៉ាងណាក៏ដោយចុះមតិភាគច្រើនត្រូវតែមានភាពត្រឹមត្រូវមានប្រសិទ្ធិភាពជាងមតិភាគតិច។ ដូចនេះទើបព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ព្រះអង្គបដិសេធមតិបុគ្គល ឬ គណៈ ហើយយកមតិសង្ឃជាមតិវិនិច្ឆ័យជាដាច់ខាត។ ព្រោះអ្វី? ព្រោះមតិភាគច្រើនទោះជាដូចម្ដេចម្ដា ក៏គង់ មានប្រសិទ្ធិភាព មានពន្លឺជាងមតិភាគតិចជានិច្ច។ ប្រសិនបើអង្គប្រជុំមានសមត្ថភាពប្រហាក់ប្រហែលគ្នា តែបើភាគច្រើន មានសមត្ថភាព ទន់ខ្សោយជាងភាគតិចនោះ បញ្ហាមុខជាមិនឈប់ចោទទេ។ ដោយអាស្រ័យហេតុនេះទើបព្រះពុទ្ធសាសនាទាញស្មារតីអ្នកវិនិច្ឆ័យ អោយលះបង់គតិធម៌បួន។ ខ្ពស់ជាងនេះគឺមហាជនល្ងង់មិនអោយធ្វើការដំណាងជាតិ។
ចំណុចមួយទៀត ពុទ្ធសាសនាបានសរសើរបុគ្គលដែលមានការសិក្សាច្រើនមានបញ្ញាវាងវៃពីកំណើត មានការពិសោធន៍ក្នុងការងារ មានគំនិតប្រកបដោយពន្លឺក្នុងគតិលោក គតិធម៌មានចំបាស់ក្នុងការអនុវត្ដន៍បានទទួលផលល្អច្រើនលើកច្រើនគ្រាមកហើយ មានជីវិតរស់ក្នុងព្រហ្មវិហាយូរមកហើយ។ ជាមួយគ្នានេះ ខ្លួនយើងជាមនុស្សរស់នៅលើបង្អែកនៃគំនិតជាក់លាក់ច្បាស់លាស់ដែលពុទ្ធសាសនាចងថា អបរបច្ចយោ ប្រែថាមនុស្សរស់នៅដោយគ្មានអ្នកដទៃជាបច្ច័យ។ ក្នុងន័យថា គេគ្មានជំនឿ គ្មានសេចក្ដីទុកចិត្ដលើគំនិតគំហើញរបស់អ្នកដទៃដែលចេះតែបង្ហាញយោបល់តាមអារម្មណ៍ តាមកំលាំងបាយរបស់ខ្លួនគ្មានត្រូវតាមសេចក្ដីពិត។ដូចនេះព្រោះអ្វី? ព្រោះខ្លួនគេជាមនុស្សមានគំនិតភ្លឺ មានយោបល់ស្វាងដែលធ្លាប់បានអនុវត្តន៍ ចេញផលល្អមកហើយ មនុស្សដែលគ្មានបានដឹងអ្វីដោយខ្លួនឯង ដំណឹងអ្វីៗ ចាំតែគេប្រាប់គេនិយាយគេពន្យល់មនុស្សធុននេះមានជីវិតរស់នៅ ឆ្ងាយពីពន្លឺនៃសេចក្ដីពិតពន់ពេកណាស់។ ពុទ្ធភាសិតថា វិរិយេទុក្ខមច្ចេតិ គេឆ្លងអន្លង់ទុក្ខបានដោយអាស្រ័យសេចក្ដីព្យាយាមដែលមានបញ្ញាជាដៃគូនោះ ភាសិតនេះបានសង្កត់ធ្ងន់លើកំហំ និង ពន្លឺ ប្រសិនបើយើង អនុវត្ដន៍ភាសិតនេះបាន ប្រជាធិបតេយ្យ ធម្មាធិបតេយ្យក្ដី នឹងមានវឌ្ឍនភាពដល់ទិសដៅរបស់មនុស្សជាមិនខាន ដរាបណាគេខំស្រាវជ្រាវ សាកល្បងពិសោធន៍អោយឃើញសេចក្ដីពិតដោយខ្លួនឯងរឿយៗ លុះត្រាបានជួបសេចក្ដីពិតឬភាពភ្លឺស្វាងដោយខ្លួនឯង។ ដរាបនោះទើប គេមានជំនឿមួយបែបដែលមិនចាំបាច់ត្រូវអាស្រ័យការគូសដៅ ឬស្ដាប់សេចក្ដីបំភ្លឺរបស់អ្នកដទៃ។ នេះជាគុណសម្បត្ដិពិសេសរបស់មនុស្ស ដែលពុទ្ធសាសនាត្រូវការចង់បាន។ តែអស់រយៈកាលយូរណាស់មកហើយមនុស្សបែបនេះនៅតែមានមិនច្រើនដដែល។ តើដល់ពេលណា ទៅទើបខ្មែរយើងមានប្រជាធិបតេយ្យនិង ធម្មាធិបតេយ្យសម្បូណ៍បាន?។
ជាបុគ្គលាធិដ្ឋាន ខ្ញុំសូមលើកយកតួយ៉ាង២-៣ មកប្រកបរឿងដើម្បីអោយអ្នកសិក្សាមានគំនិតយល់ សេចក្ដីច្បាស់លាស់មានដូចនេះ
តួយ៉ាងសន្មតថា បុរសឈ្មោះក មិនធ្លាប់បរិភោគផ្លែធូរេនម្ដងណាសោះ បើគេអោយឈ្មោះ ក ធ្វើសេចក្ដីបំភ្លឺអំពីរសជាតិធូរេន ឈ្មោះ ក អាចបំភ្លឺគេបានដោយដៅស្មាន តាមបានលឺអ្នកដទៃនិយាយប្រាប់។ តែបើអោយឈ្មោះខ ដែលធ្លាប់អាស្រ័យផ្លែធូរេន ធ្វើសេចក្ដីបំភ្លឺវិញ ទោះណាជាមានសេចក្ដីមិនច្បាស់លាស់ដូចខ្លួនឯងដឹងក្នុងពេលទទួលទានផ្លែធូរេន ក៏គង់មានសេចក្ដីងាយស្ដាប់ ឬចូលចិត្ដបានច្រើនជាង ឈ្មោះ ក ដែលគ្នា ធ្វើសេចក្ដីបំភ្លឺដោយគ្មានបានដឹងរសជាតិធូរេនសោះហ្នឹងដែរ។
តួយ៉ាងទី២ ឈ្មោះក មិនធ្លាប់បានទៅប្រទេសអាមេរិកម្ដងណាឡើយតែបានដឹងដោយសារអ្នកធ្លាប់ទៅគេនិយាយប្រាប់ថា យ៉ាងដូចនេះ យ៉ាងដូចនោះ។ ដំណឹងនេះបើប្រៀបធៀបទៅនឹងឈ្មោះខ ដែលគេធ្លាប់បានទៅស្រុកអាមេរិកឃើញថាខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់។ ដូចនេះ ការជឿខ្លួនឯងល្អ ឬជឿអ្នកដទៃល្អ ត្រូវបានជាកម្មវត្ថុនៃការពិចារណាសំរាប់ខ្លួនយើងទាំងអស់គ្នា។
តួយ៉ាងទី៣ ឈ្មោះក អានអក្សរខ្លួនឯងមិនចេញត្រូវមានអ្នកដទៃអានជំនួស។ ឈ្មោះ ខអានអក្សរខ្លួនឯងចេញ អ្នកទាំងពីរនាក់ បើយើងលើកយកមកប្រៀបធៀបតំលៃគ្នា តើអ្នកណាគ្រាន់បើជាងអ្នកណា។ នេះក៏ជាកម្មវត្ថុរបស់យើងក្នុងការវាយតំលៃនៃ ជនទាំងពីរនាក់នេះទៀតដែរ។ ដើម្បីជាពន្លឺខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថាជំនឿខ្លួនឯងក្រោយដែលគេបានពិសោធន៍ក្រោមបន្ទាត់នៃហេតុផល នៃវិចារណញ្ញាណ ឃើញបានច្បាស់តាមសេចក្ដីពិតហើយ ជំនឿនេះជាធាតុល្អបំផុត ជាជំនឿគ្មានលាយឡំដោយចំងល់ជាជំនឿដែលគេចូលចិត្ដដោយខ្លួនគេ ជាជំនឿដែលគេឃើញច្បាស់ដោយខ្លួនគេ។ ជាមួយនឹងជំនឿបែបនេះគេគ្មានការសំគាល់ខុស គ្មានគំនិតស្រម័យ គ្មានភាពងងឹតនិងភាព គ្មានភាពជាក់លាក់ ដែលពុទ្ធសាសនាហៅថា ជំនឿមានបញ្ញានៅខាងក្នុង ឬជំនឿប្រកបដោយពន្លឺ ដែលវឌ្ឍនជននិងអរិយជន ត្រូវការចង់ បាន។ និយាយខ្លីៗ គឺជំនឿមានបញ្ញាត្រួតត្រាមានពន្លឺគំនិតមួយបំភ្លឺផ្លូវ ដែលយើងអាចអោយឈ្មោះម្យ៉ាងទៀតថា ជំនឿមានកំណើតដោយ អាស្រ័យចំបាស់របស់ខ្លួនពុំមែនដោយអាស្រ័យពំនោលអ្នកដទៃ។
ចំនួនអ្នកចូលទស្សនា