ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ដ្រនៃកម្ពុជា
កែវ ឈុន
ប្រែសំរួលក្រៅផ្លូវការ
****************************************
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី14.សីហា 2021.ម៉ោង 11:41
ព្រិត្ដិការណ៍ ឆ្នាំ២០០១ មេសា -មិថុនា
ថ្ងៃ ទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ គណបក្សប្រឆាំងសមរង្ស៊ី បានគំរាមធ្វើពហិការមិនចូលរួមការបោះឆ្នោតនៅមូលដ្ឋានខាងមុខ ដោយសារតែអំពើហឹង្សា និង ការបំភិតបំភ័យ។ មេដឹកនាំគណបក្ស គឺលោកសមរង្ស៊ី មានប្រសាសន៍ថា ការបំភិតបំភ័យ មានចាប់ពីការស្លាប់របស់សមាជិកគណបក្ស ៣នាក់ កាលពីឆ្នាំមុនរហូតដល់ការបំផ្លាញស្លាកគណបក្ស និង ការគប់ដុំថ្ម។ អង្គការឯករាជ្យ បានចូលរួមក្នុងការអំពាវនាវរបស់លោក ឲ្យធ្វើការត្រួតពិនិត្យ ដោយមិនលំអៀង នៃ ការបោះឆ្នោតក្នុងតំបន់ ដែល នឹង ត្រូវធ្វើឡើងនៅខែកុម្ភៈឆ្នាំខាងមុខ។ [BBC]
ថ្ងៃ ទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០០១ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា លោក នឹង ឯកភាពលើជនជាតិភាគតិចវៀតណាមចំនួន ២៤នាក់ ដែលបានភៀសខ្លួនមកប្រទេសកម្ពុជា ហើយកំពុងតាំងទីលំនៅនៅអាមេរិក ចំពេលដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាបង្ក្រាប។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ប្រទេសវៀតណាម ជាយូរមកហើយ ជំទាស់ នឹង ការអះអាងរបស់ទីក្រុងហាណូយដែលថា ការស្នើសុំសិទ្ធិជ្រកកោនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសវៀតណាម។ លោកហ៊ុន សែន បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា “ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិក ឬ ប្រទេសផ្សេងទៀត នឹង យកប្រជាជនភៀសខ្លួន ទាំងនេះចេញ វាហាក់ដូចជាជួយសម្រួលបញ្ហា” “ ខ្ញុំគិតថាអ្វីដែលអាមេរិកកំពុងធ្វើលើបញ្ហានេះ មិនមែនជាអន្តរាគមន៍ នៅក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់នរណាម្នាក់នោះទេ ប៉ុន្តែពួកគេកំពុងបំពេញកាតព្វកិច្ចមនុស្សធម៌… វៀតណាមគួរតែពិនិត្យមើលកាតព្វកិច្ចមនុស្សធម៌ផងដែរ” ។ [People’s Daily]
សេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មាន តាមទូរទស្សន៍ថា ប្រទេសថៃ និង កម្ពុជា នឹង រួមគ្នាអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ព្រះវិហារ ដែលជាតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រ ដ៏ល្បីល្បាញបំផុត នៅតាមបណ្តោយព្រំដែន ប្រសើរជាជាងប្រទេសកម្ពុជា ជួលទីកន្លែងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរទៅប្រទេសថៃ។ លោក Somsak Thepsuthin រដ្ឋមន្រ្តីទីស្តីការនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា ការចរចាកំពុងដំណើរការថា ទីក្រុងបាងកក និង ភ្នំពេញចែករំលែក នូវ វប្បធម៌ និង ប្រវត្តិសាស្ត្រ ក៏ដូចជាអត្ថប្រយោជន៍ ទេសចរណ៍ ពីប្រាសាទព្រះវិហារ ដោយរួមគ្នាអភិវឌ្ឍរមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ។ ការផ្លាស់ប្តូរនេះ គឺជាផ្នែកមួយ នៃ រដ្ឋាភិបាលទាំងពីរ លោកបានបន្ថែមទៀតថា បានឯកភាពគំនិតផ្តួចផ្តើមដើម្បីចូលរួមកម្លាំង ក្នុងការអភិវឌ្ឍវិស័យទេសចរណ៍។ [BERNAMA]
ថ្ងៃ ទី៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្ម ឈា សុង បានទទួលមរណភាពដោយសារជំងឺថ្លើមនៅអាយុ ៦០ឆ្នាំ នៅមន្ទីរពេទ្យភ្នំពេញ។ លោកឈា សុង បានទទួលការព្យាបាលនៅប្រទេសវៀតណាម និង បារាំងអស់រយៈពេលជាច្រើនខែ លោកមានជំងឺនេះ មុនពេលតែងតាំងជារដ្ឋមន្រ្តីក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៨ ។ [Kyodo]
ថ្ងៃ ទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ UNHCR បានផ្តល់ឋានៈជាជនភៀសខ្លួន ដល់ជនជាតិភាគតិចវៀតណាមចំនួន ២៤នាក់។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក នៅទីក្រុងភ្នំពេញ បាននិយាយថា គេបានជូនដំណឹងថា អ្នកទាំង ២៤នាក់ គឺជាជនភៀសខ្លួន ហើយត្រូវបានបញ្ជូនពួកគេទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីធ្វើការពិចារណាអំពីការតាំងទីលំនៅថ្មី។ មន្ត្រីកម្ពុជា បាននិយាយថា ពួកគេត្រូវបានគេជូនដំណឹង អំពីសាលក្រមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយបានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមដើម្បីទទួលយកវា។[ABC]
ថ្ងៃ ទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន និង រដ្ឋាភិបាលរបស់គាត់ សម្តែងការគាំទ្រ ចំពោះប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង គីម ឌែជុង Kim Dae Jung មកពីគណបក្ស ''sunshine policy'' ក្នុងការចូលរួម និង ការផ្សះផ្សារឆ្ពោះទៅរកកូរ៉េខាងជើង។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលមួយ នៅឯការិយាល័យប្រធានាធិបតី នៃ សេតវិមាន មេដឹកនាំទាំងពីរ ក៏បានឯកភាពគ្នា ជំរុញទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី រួមទាំងការផ្លាស់ប្តូរវិស័យឯកជន ក៏ដូចជាវប្បធម៌ និង ទេសចរណ៍ផងដែរ។ លោកហ៊ុន សែន ក៏ស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលកូរ៉េខាងត្បូង សម្រាប់ជំនួយបន្ថែម ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីការកសាងខ្លួនឡើងវិញ។ បន្ទាប់ពីកិច្ចពិភាក្សារបស់ពួកគេ លោកហ៊ុន សែន និង លោកគីម ពិចារណាលើការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង អាកាសចរណ៍ និង កិច្ចព្រមព្រៀង ដែលអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជា ប្រើប្រាស់ មូលនិធិអភិវឌ្ឍន៍ និង សហប្រតិបត្តិការ សេដ្ឋកិច្ច របស់កូរ៉េខាងត្បូង។ លោកហ៊ុន សែនបានស្នើកិច្ចការទាំងនេះ នៅពេលដែលលោក កំពុងដឹកនាំគណៈប្រតិភូ ធ្វើទស្សនកិច្ចរយៈពេល ៣ថ្ងៃនៅកូរ៉េខាងត្បូង ដែលមានសមាជិក ៣៨រូប ដែលរួមមានលោកហោ ណាំហុង ទេសរដ្ឋមន្រ្តីសុខអាន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោកចម ប្រសិទ្ធ និង នាយសេនាធិការកងទ័ព លោកកែ គឹមយ៉ាន។ [Kyodo]
ថ្ងៃ ទី១១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ អធិរាជកូរ៉េខាងត្បូង លោក គីម ឌែជុង សន្យាថា នឹង ជួយប្រទេសកម្ពុជា ស្តារហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលកំពុងរងការបំផ្លាញដោយសង្រ្គាម នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។ រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការបរទេសហោ ណាំហុង និយាយថាប្រទេសកម្ពុជា កំពុងស្វែងរកប្រាក់កម្ចី ២០លានដុល្លារ ពីទីក្រុងសេអ៊ូល ដើម្បីសាងសង់ផ្លូវថ្នល់ឡើងវិញ ដែលក្នុងនោះមន្ត្រីកូរ៉េខាងត្បូងនិយាយថា ទីក្រុងសេអ៊ូលសុខចិត្តផ្តល់ប្រាក់កម្ចី។ [អេប៊ីស៊ី]
[Kyodo 04/13/01] លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និង គណៈប្រតិភូ វិលត្រឡប់មកទីក្រុងភ្នំពេញវិញ ពីដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយៈពេល ៣ថ្ងៃ នៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។ យោងតាមអ្នកការទូត អាមេរិកម្នាក់ឈ្មោះ Ted Allegra បានឱ្យដឹងថា ជនជាតិភាគតិចវៀតណាម ចំនួន ១០នាក់ ក្នុងចំណោមជនជាតិវៀតណាមទាំង ២៤នាក់ បានចាកចេញពីភ្នំពេញ ទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក បន្ទាប់ពីទទួលបានការអនុញ្ញាត ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា RGC ។ អ្នកដែលនៅសល់កំពុងត្រូវបានសម្ភាស។ [Kyodo 04/13/01]
ថ្ងៃ ទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ ប្រទេសវៀតណាម ស្នើសុំការការពារបន្ថែមទៀត នៅឯស្ថានទូតរបស់ខ្លួន នៅទីក្រុងភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីគ្រាប់បែកបានផ្ទុះឡើង នៅខាងក្រៅរបងមួយថ្ងៃមុន ដែលធ្វើឱ្យរងរបួសឆ្មាំនគរបាលកម្ពុជាម្នាក់ និង ខូចខាតជញ្ជាំងស្ថានទូត។ មូលហេតុ នៃ ការវាយប្រហារនេះ មិនទាន់ត្រូវបានគេដឹងនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែវាបានកើតឡើងនៅពេលមានភាពតានតឹង រវាងទីក្រុងភ្នំពេញ និង ទីក្រុងហាណូយ ជុំវិញការសំរេចចិត្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការផ្តល់ជម្រកដល់ក្រុមកុលសម្ព័ន្ធភ្នំ ជនជាតិវៀតណាម ដែលអ្នកខ្លះកំពុងតាំងទីលំនៅនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ [ប៊ីប៊ីស៊ី]
ថ្ងៃ ទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ ការសាងសង់ខ្សែបណ្តាញ បញ្ជូនអគ្គិសនីជាតិលើកដំបូង រវាងភ្នំពេញ និង ព្រំដែនវៀតណាម នឹង ចាប់ផ្តើមនៅចុងខែនេះ។ ការបង្កើតបណ្តាញថាមពល ៤៦លានដុល្លារ ជាមួយប្រទេសវៀតណាម គឺជាការចាប់ផ្តើម នៃ គម្រោងថាមពល និង ថាមពលរយៈពេល ១០ឆ្នាំនៅកម្ពុជា។ ប្រទេសនេះគ្រោងចំណាយ ៨២លានដុល្លារ បន្ថែមទៀត ដើម្បីសាងសង់បណ្តាញអគ្គិសនីជាតិ។ បណ្តាញអគ្គិសនីកម្ពុជា - វៀតណាម នឹង រួមបញ្ចូលបណ្តាញតភ្ជាប់រវាងប្រទេសទាំងពីរនេះ បើយោងតាមលោកអ៊ិត ប្រាំង Ith Praing រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងថាមពល។ បណ្តាញភ្ជាប់ទី១ គឺខ្សែតង់ស្យុងមធ្យម ១៥ ឬ ២២គីឡូវ៉ាត់ ដែល នឹង ផ្តល់ផលប្រយោជន៍ តាមគំរោង ដែលដល់ភូមិទាំងសងខាង ដែលស្ថិតនៅស្របតាមបណ្ដាញខ្សែកាបនេះ។ ខ្សែទី ២ធំជាង គឺខ្សែបញ្ជូនវ៉ុលខ្ពស់ high-voltage ២២០ គីឡូវ៉ាត់ ដែល នឹង រត់ពីព្រំប្រទល់ប្រទេសវៀតណាម រហូតដល់ទីរួមខេត្តតាកែវ ភាគខាងត្បូងប្រទេសកម្ពុជា ហើយបន្ទាប់មកទៅកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ។ គម្រោងទាំងនេះ នឹង នាំមក នូវ ការផ្គត់ផ្គង់ថាមពល ដែលមានតម្លៃថោក និង គួរឱ្យទុកចិត្តជាងមុន ដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្ននេះ មានតែប្រជាជនកម្ពុជា ៧ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលមានអគ្គិសនីប្រើប្រាស់ ដែលអាចទុកចិត្តបាន។ ទាំងបណ្តាញតភ្ជាប់ពីប្រទេសវៀតណាម និង គម្រោងបណ្តាញអគ្គិសនី នឹង ត្រូវបានផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានជាមួយ នឹង ប្រាក់កម្ចី ពីធនាគារពិភពលោក។ [ខេមបូឌាដេលី]
ថ្ងៃ ទី២០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០០១ ប្រតិភូពាណិជ្ជកម្មថៃ និង កម្ពុជា បានយល់ដឹង អំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សេដ្ឋកិច្ចទ្វេភាគី។ ធានាថា ប្រទេសទាំងពីរ នឹង បញ្ចប់ផែនការ ១០ឆ្នាំ នៅចុងឆ្នាំនេះ។ គណៈប្រតិភូកម្ពុជា - ថៃ បានជួបប្រជុំគ្នានៅថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា ដើម្បីពិភាក្សា លើសេចក្តីព្រាងផែនការសម្រាប់ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សេដ្ឋកិច្ចទ្វេភាគី លើកដំបូង រវាងប្រទេសទាំងពីរ។ [ខេមបូឌាដេលី]
ថ្ងៃ ទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ កម្ពុជា កំពុងចរចាជាមួយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដើម្បីចាក់ផ្សាយទូរទស្សន៍រដ្ឋរបស់កម្ពុជា នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសវៀតណាម ដែល ជាកន្លែងមានប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើន។ មន្ត្រីនិយាយថា រដ្ឋាភិបាល លោក Lu Laysreng រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងព័ត៌មាន មានប្រសាសន៍ថា ថ្មីៗនេះលោកបានជួបជាមួយមន្រ្តីវៀតណាម នៅទីក្រុងហាណូយ លើបញ្ហានេះ ហើយការចរចាកំពុងបន្ត។ ព័ត៌មានស្តីពីការពន្យាពេលអប្បបរមា លោកខៀវ កាញារីទ្ធ មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមមន្រ្តីសង្ឃឹមថា នឹង រៀបចំផែនការជាផ្លូវការនៅឆ្នាំនេះ និង ចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការនៅចុងឆ្នាំក្រោយ។ លោកនិយាយថា កន្លែងបញ្ជូនត សម្រាប់ស្ថានីយទូរទស្សន៍កម្ពុជា នឹង ត្រូវការសាងសង់នៅលើដីវៀតណាម ហើយគម្រោងទាំងមូលអាចចំណាយថវិកាប្រមាណ ២លានដុល្លារ។ [អេប៊ីស៊ី]
ថ្ងៃ ទី២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ មន្រ្តីក្រសួងការបរទេសជប៉ុន បាននិយាយថាប្រទេសជប៉ុន បានប្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាថា ស្ថិរភាពនយោបាយក្នុងស្រុក គឺជាគន្លឹះក្នុងការបន្តផ្តល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុពីបរទេស។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះ បាននិយាយថា រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការបរទេស យ៉ុហៃ កូណូ Yohei Kono បានប្រាប់ មន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោកណាំ ហុង នៅទីក្រុងតូក្យូថា ប្រទេសជប៉ុនមានបំណង បន្តគាំទ្រដំណើរការស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ប៉ុន្តែលោក កូណូ បានបន្ថែមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រជុំកន្លះម៉ោងថាថា“ ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយជាច្រើន ចែករំលែកទស្សនៈថា អភិបាលកិច្ចល្អ និង ស្ថិរភាពនយោបាយក្នុងស្រុក នៅកម្ពុជាមានសារៈសំខាន់ណាស់” ក្នុងការពិចារណាលើជំនួយ។ លោកហោ ណាំហុង បានប្រាប់លោក កូណូ ថា គណបក្សនយោបាយធំៗ ចំនួនពីររបស់ប្រទេសកម្ពុជា កំពុងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ការអភិវឌ្ឍ ហើយបានពន្យល់ថា ការបោះឆ្នោតនៅតាមមូលដ្ឋាន ដែល នឹង ត្រូវរៀបចំឡើងជាលើកដំបូងនៅកម្ពុជា ក្នុងខែកុម្ភៈ គឺមានន័យថា ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដល់តំបន់នានា។ លោកហោ ណាំហុង បានមានប្រសាសន៍ថា“ អភិបាលកិច្ចល្អ គឺជាសសរស្តម្ភដ៏សំខាន់មួយ នៃ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកែទម្រង់ផ្សេងៗ របស់ប្រទេសកម្ពុជា និង មានសារៈសំខាន់ សម្រាប់ការកសាង និង អភិវឌ្ឍប្រទេសឡើងវិញ” ។ មន្ត្រីដដែលបាននិយាយថា លោកហោ ណាំហុង ក៏បានស្នើសុំការគាំទ្រពីប្រទេសជប៉ុន និង ម្ចាស់ជំនួយផ្សេងទៀត សម្រាប់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់ប្រទេសរបស់លោក ក្នុងការកាត់បន្ថយអត្រាប្រជាជន ដែលបានកំណត់ថា ក្រីក្រពី ៣៦% ទៅ ២៥% នៅឆ្នាំ ២០០៥ និង លុបបំបាត់ភាពក្រីក្រនៅឆ្នាំ ២០១៥។ តំណាងប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ និង ទីភ្នាក់ងារជំនួយអន្តរជាតិ នៃ ក្រុមពិគ្រោះយោបល់ (CG) ស្តីពីកម្ពុជា គ្រោង នឹង ជួបប្រជុំនៅទីក្រុងតូក្យូ នៅខែមិថុនា ដើម្បីពិនិត្យមើលកញ្ចប់ជំនួយ របស់ពួកគេទៅកាន់ប្រទេស។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បាននិយាយកាលពីខែមករាថា ខ្លួន នឹង ស្វែងរកទឹកប្រាក់ចំនួន ៥០០លានដុល្លារ ពីម្ចាស់ជំនួយបរទេស នៅក្នុងការប្រជុំ CG នាពេលខាងមុខនេះ។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ CG មុន កាលពីឆ្នាំមុននៅទីក្រុងប៉ារីស ម្ចាស់ជំនួយបានសន្យា ៥៤៨លានដុល្លារសម្រាប់កម្មវិធីស្តារនីតិសម្បទា។ [ក្យូដូ]
ថ្ងៃ ទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០០១ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ខៀវ សុភ័គ ប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AP ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានការពារ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ចំពោះសិទ្ធិមនុស្សបន្ទាប់ពីមានការរិះគន់ពី UN ចំពោះកំណត់ត្រាឡេះឡាស់របស់ខ្លួន និង ការខកខានមិនបានចុះហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏សំខាន់មួយ ចាប់តាំងពីប្រទេសនេះ ទើបតែងើបចេញពីសង្គ្រាមជិត ៣០ឆ្នាំ វាមិនអាចទៅរួចទេដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដថា សិទ្ធិទាំងអស់ត្រូវបានគោរព ប៉ុន្តែលោកមានប្រសាសន៍ថា គោលដៅរបស់កម្ពុជា គឺ នឹងធ្វើអោយសង្គមកម្ពុជា ជាសង្គមមួយគោរពសិទ្ធិមនុស្ស យ៉ាងល្អឥតខ្ចោះនៅពេលខាងមុខ។ ការអត្ថាធិប្បាយនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសេចក្តីសម្រេចចិត្តមួយ ត្រូវបានអនុម័តក្នុងសប្តាហ៍នេះ ដោយគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្ស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ដែលបង្ហាញ នូវ ការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះការបន្ត ធ្វើទារុណកម្ម ការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន ការរំលោភសិទ្ធិការងារ និង ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និង កង្វះការការពារ ពីការសម្លាប់ដោយហ្វូងមនុស្ស។ គណៈកម្មការ ក៏បានថ្កោលទោស ចំពោះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផងដែរ ចំពោះការខកខាន មិនបានចុះហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀង ជាផ្លូវការជាមួយ UNHCR សម្រាប់ការិយាល័យ ឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សរបស់ខ្លួន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ [អេប៊ីស៊ី]
ថ្ងៃ ទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០១ ក្រសួងការបរទេស ចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ដែលប្រកាសពីដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជា ដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី លោកហ្គោ ចុកតុង Goh Chok Tong ចាប់ពីថ្ងៃទី ៦-១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០១ តាមការអញ្ជើញរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
ថ្ងៃ ទី១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០១ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា អំពើហឹង្សាកំពុងតែកើនឡើង ទោះបីមានសន្តិភាពក៏ដោយ។ នៅក្នុងការអំពាវនាវ ឱ្យមានការវិលត្រឡប់ទៅរកតម្លៃប្រពៃណីសាសនាវិញ លោកហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា អំពើហឹង្សាបានបង្ហាញ ពីការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ទាំងអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ និង នៅក្នុងសង្គមទូទៅ។ លោកហ៊ុន សែន បានថ្លែងបន្ថែមទៀតថា អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារដែលទាក់ទង នឹង ការច្រណែនតែងតែត្រូវបានបញ្ចប់ដោយអំពើឃាតកម្ម ហើយយុវជនខ្វះវិន័យ ក្រុមទំនើង បងធំ កំពុងដើរអុកឡុកទីក្រុង បង្កអោយមានភាពវឹកវរជាខ្លាំង បុគ្គលិកអង្គការសហប្រជាជាតិ និង ក្រុមសិទ្ធិមនុស្ស បានចងក្រង សំណុំឯកសារចំនួន ៣០ករណី នៃ ការវាយប្រហារទឹកអាស៊ីត ទាក់ទង នឹង ការច្រណែន ប្រច័ណ្ឌ កាលពីឆ្នាំមុន ជាពិសេសលើក្មេងស្រី និង ប្រពន្ធក្មេង។ ពួកគេក៏បានកត់ត្រា ចំនួនប្រហាក់ប្រហែលគ្នា នៃ ក្រុមមនុស្សផ្សាយអេចអូចមាត់ចាបមាត់ព្រាប។ [អេប៊ីស៊ី]
មានភ័ស្តុតាងបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសមួយចំនួន នៅលើពិភពលោកដែលការរីករាលដាលនៃជំងឺអេដស៍ ហាក់ដូចជាថយចុះ។ សិក្ខាសាលា ដែលឧបត្ថម្ភដោយ UN នៅទីក្រុងភ្នំពេញ បានប្រកាស ពីការអភិវឌ្ឍដោយនិយាយថា មានការថយចុះចំនួនមនុស្ស ដែលទើបឆ្លងជំងឺអេដស៍ថ្មីរៀងរាល់ឆ្នាំ របាយការណ៍នេះនិយាយថា ការថយចុះចំនួនអ្នកឆ្លងថ្មី គឺជាកិត្តិយសរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលមានមូលដ្ឋានទូលំទូលាយ ខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងស្មោះត្រង់ ក្នុងកម្មវិធីដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំង នឹង ការរាតត្បាតជំងឺឆ្លងមួយនេះ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍និយាយថា វាមិនមែនជាការបញ្ចប់ នៃ ការរីករាលដាលនៃមេរោគអេដស៍ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ ប៉ុន្តែវាបង្ហាញថា យុទ្ធសាស្រ្តបង្ការដ៏ត្រឹមត្រូវ អាចមានប្រសិទ្ធិភាព។ ឥឡូវមានមនុស្សពេញវ័យ ផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ១៦៩,០០០ នាក់ក្នុងចំណោមក្រុមអាយុ ១៥-៤៩ ឆ្នាំ បើប្រៀបធៀប នឹង ២១០,០០០ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៧ នៅពេលដែលប្រទេសកម្ពុជា មានអត្រាអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ខ្ពស់បំផុតនៅអាស៊ី។ [អេប៊ីស៊ី]
ថ្ងៃ ទី១១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០១ គណៈរដ្ឋមន្រ្តី របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ដោយបដិសេធចំពោះអត្ថបទ របស់កាសែតឌឹខេមបូឌាដេលីថា ជាការចេញផ្សាយខុស។ ខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃ ប្រទេសកម្ពុជា បដិសេធ ហើយចាត់ទុកការបកស្រាយខាងលើនេះថា ជាចេតនាមើលស្រាល ចំពោះការចរចាប្រកបដោយផ្លែផ្កា ដែលបានធ្វើឡើងក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ច របស់ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។ នៅពេលត្រូវបានសួរ ដោយអ្នកសាព័ត៌មានស្ត្រីម្នាក់ថា៖ “ តើប្រទេសកម្ពុជា នឹង អភិវឌ្ឍតែទេសចរណ៍របស់ខ្លួនទេឬ?” នៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិពោធិចិនតុង នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានឆ្លើយតបយ៉ាងសាមញ្ញថា "ប្រសិនបើយើងគ្រាន់តែអភិវឌ្ឍ វិស័យទេសចរណ៍ តើយើង នឹង មានអ្វីបរិភោគទេ?" ខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី ចង់បញ្ជាក់ថា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា វិស័យទេសចរណ៍ គឺជាវិស័យអាទិភាពមួយក្នុងចំណោម អាទិភាពជាច្រើន ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា GRC កំពុងអភិវឌ្ឍ”។
[Phnom Penh Daily] ថ្ងៃ ទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០១ ប្រទេសឥណ្ឌា បានតែងតាំងលោកប្រាដេប គូម៉ា កាប៉ាស្តែ Pradeep Kumar Kapcer ជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រចាំនៅកម្ពុជា។ លោក Kapcer បង្ហាញអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណរបស់គាត់ ដល់ព្រះមហាក្សត្រ សីហនុ នៅឯវិមានរាជវាំង។ គាត់បានទទួលដំណែងនេះយ៉ាងពេញលេញ បន្ទាប់ពីលោក Jasbir Singh Randhawa បានទទួលមរណភាពនៅចុងបញ្ចប់នៃដំណើរបំពេញកាតព្វកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជា។ [Phnom Penh Daily]
[Reuters] ថ្ងៃ ទី១៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០១ UNHCR និយាយថា ប្រទេសកម្ពុជា បានផ្តល់សិទ្ធិជ្រកកោនបណ្តោះអាសន្ន ដល់ជនជាតិភាគតិចវៀតណាមជាង ១៥០នាក់ ដែលបានភៀសខ្លួនចេញពីផ្ទះរបស់ពួកគេ កាលពីដើមឆ្នាំនេះ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលយួនធ្វើការបង្ក្រាបយ៉ាងខ្លាំង។ ប៉ុន្តែជោគវាសនារយៈពេលវែង របស់ក្រុមនេះ មិនទាន់ត្រូវបានកំណត់នៅឡើយទេ UNHCR បានផ្លាស់ប្តូរទីកន្លែងពួកកុលសម្ព័ន្ធ ដែលបានរស់នៅក្នុងព្រៃ នៃ តំបន់ដាច់ស្រយាលភាគ អីសាននៃខេត្តមណ្ឌលគីរី ទៅកាន់ទីសុវត្ថិភាពនៃក្រុងសែនមនោរម្យ នៅថ្ងៃទី ១៨ ខែឧសភានេះ។ លោកស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ មានប្រសាសន៍ថា គាត់ត្រូវបានលើកទឹកចិត្តតាមរយៈកិច្ចពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋាភិបាល។ [Reuters]
ថ្ងៃ ទី១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០១ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បដិសេធថា រដ្ឋាភិបាលចិន កំពុងដាក់សម្ពាធមកលើប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការពន្យាពេលដាក់មេដឹកនាំកាត់ទោសខ្មែរក្រហម ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍។ លោកហ៊ុន សែន ថ្លែងបែបនេះ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចពិភាក្សានៅទីក្រុងភ្នំពេញ ជាមួយប្រធានសភាប្រជាជនចិន លោកលី ប៉េង នាយករដ្ឋមន្រ្តី បាននិយាយថា បញ្ហានេះមិនត្រូវបានលើកឡើងទេ។ [ប៊ីប៊ីស៊ី]
ថ្ងៃ ទី២១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០១ លោកលី ប៉េង Li Peng ចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ច ផ្លូវការរយៈពេល ៤ថ្ងៃ ដែលសង្កត់ធ្ងន់លើទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ អោយកាន់តែជិតស្និទ្ធជាងពេលណាៗ ទាំងអស់ក្នុងរយៈពេល ២២ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ លោកលី ដែលជាមេបញ្ជាការទី២ នៅក្នុងគណបក្សកុម្មុយនិស្តចិន មិនបានធ្វើអត្ថាធិប្បាយជាសាធារណៈ ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចរបស់លោកទេ ប៉ុន្តែបានជួបជាមួយមន្ត្រីកំពូលៗ និង ទៅទស្សនាអង្គរ។ លោកគឺជាមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ចិនទីបួន ដែលមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល ៦ខែចុងក្រោយនេះ បន្ទាប់ពីកាលពី ខែវិច្ឆិកាមុន, ប្រធានាធិបតី Jiang Jiangin ដែលបានក្លាយជាប្រមុខរដ្ឋចិនដំបូងគេ ដែលបានមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលជិត ៤០ឆ្នាំចុងក្រោយ។ [អេប៊ីស៊ី] ]
ថ្ងៃ ទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០១ UNHCR និយាយថា ខ្លួនមានការព្រួយបារម្ភ ពីរបាយការណ៍ដែលថា ប្រទេសកម្ពុជា កំពុងបណ្តេញ អ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនជនជាតិវៀតណាមអោយចេញពីកម្ពុជា។ ទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួននិយាយថា ការបណ្តេញចេញតាមសេចក្តីរាយការណ៍ ត្រូវបានធ្វើឡើងកាលពីពេលមួយសប្តាហ៍មុន។ អ្នកនាំពាក្យ UNHCR លោក Kris Janowski និយាយថា ជនជាតិវៀតណាម ១៤នាក់ មកពីកុលសម្ព័ន្ធ Montegnard និងច្រើននាក់ទៀត ត្រូវបានគេបញ្ជូនត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញ។ លោក Janowski មានប្រសាសន៍ថា ទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួន បានបង្កើនវត្តមានរបស់ខ្លួននៅតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា - វៀតណាម ដើម្បីព្យាយាម ការពារអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន ពីការបង្ខំឲ្យវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសវៀតណាមវិញ។ [វីអូអេ]
ថ្ងៃ ទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០១ UN បានបង្កើតការិយាល័យជនភៀសខ្លួន នៅតាមព្រំដែនភាគអីសាន នៃប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីមានរបាយការណ៍ ស្តីពីការបញ្ជូនជនស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន របស់ជនជាតិវៀតណាម ដោយប៉ូលីសកម្ពុជា។ ក្រុមឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្ស ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងញូវយ៉ក និយាយថា វាមានភ័ស្តុតាង ដែលបញ្ជាក់ថា ប្រជាជនម៉ុងតាញ៉ាចំនួន ៨៩នាក់ ដែលបានឆ្លងដែនចូលប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន ត្រូវបានបណ្តេញចេញក្នុងរយៈពេលមួយខែកន្លងមកនេះ។ អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្ស បានចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា បានធ្វើការប្តេជ្ញាចិត្តផ្ទុយពីការសន្យា ដែលខ្លួនបានធ្វើទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យជនភៀសខ្លួនស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រហូតដល់ស្ថានភាពប្រសើរឡើង នៅតំបន់ខ្ពង់រាបកណ្តាលប្រទេសវៀតណាម។ [អេប៊ីស៊ី]
[VN Foreign Minister’s press release] អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាម និយាយថា៖“ ជំហររបស់យើងលើបញ្ហានេះ ត្រូវបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ នៅក្នុងឱកាសជាច្រើន។ ប្រទេសវៀតណាម និង កម្ពុជា នឹង រួមគ្នាដោះស្រាយរាល់បញ្ហា ដែលកើតឡើងនៅតំបន់ព្រំដែន ដោយអនុលោមតាមផលប្រយោជន៍ និង កិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ភាគីទាំងពីរ។ ការជ្រៀតជ្រែក ពីខាងក្រៅ នឹង ធ្វើអោយស្ថានភាពកាន់តែស្មុគស្មាញថែមទៀត។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះធ្វើឡើងដើម្បីឆ្លើយតប នឹង សំណួររបស់អ្នកយកព័ត៌មាន ដំណឹងអំពីការចោទប្រកាន់ របស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្ស ចំពោះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានបង្ខំឲ្យជនជាតិវៀតណាម ដែលបានភៀសខ្លួនមកប្រទេសកម្ពុជា ធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ ទៅប្រទេសវៀតណាមវិញ ហើយស្នើសុំឱ្យប្រទេសវៀតណាម ផ្តល់កន្លែងស្នាក់នៅ នៃ អ្នកដែលត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសវៀតណាមវិញ និង ដើម្បីផ្តល់ឱ្យអ្នកការទូត និង មន្ត្រី UNHCR ចូលទៅកាន់ប្រជាជនទាំងនេះ។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន របស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស UNHCR។ [VN Foreign Minister’s press release]
ថ្ងៃ ទី២៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០១ កម្មករដែលត្រូវបានគេបញ្ឈប់ ពីក្រុមហ៊ុនផលិតទឹកដប នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានបើកយុទ្ធនាការធ្វើពហិការ មិនចូលរួមក្នុងផលិតផលរបស់ក្រុមហ៊ុន ក្នុងគោលបំណង ដើម្បីទទួលបានការងារធ្វើមកវិញ។ វាត្រូវបានគេនិយាយថា ជាលើកដំបូងហើយ ដែលយុទ្ធនាការ ធ្វើពហិការរបស់អតិថិជន ត្រូវបានប៉ុនប៉ងធ្វើនៅក្នុងប្រទេស។ មនុស្សរាប់សិបនាក់ នៃ អតីតហាងលក់រាយ និង ផ្សារលក់រាយ ដើម្បីចែកប័ណ្ណផ្សព្វផ្សាយមួយទំព័រ ដល់អ្នកលក់ និង អ្នកដើរផ្សារ។ ក្រុមហ៊ុន ដែលគ្រប់គ្រងដោយជនជាតិថៃ មានបុគ្គលិកចំនួន ៥០០នាក់ និង វេចខ្ចប់ទឹកដបល្បីៗ នៅកម្ពុជា ក៏ ដូចជាភេសជ្ជៈប្រជាប្រិយដទៃទៀត។ ក្រុមហ៊ុនបានបណ្តេញកម្មករជាង ៧០នាក់ កាលពីចុងឆ្នាំមុន បន្ទាប់ពីពួកគេបានបង្កើតសហជីព ហើយអ្នករៀបចំការងារ បាននិយាយថា ពួកគេ នឹង ធ្វើពហិការរហូតដល់ពួកគេត្រូវបានគេផ្ដល់ការងារអោយវិញ ហើយសហជីពត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យបង្កើតឡើង។ [ABC]
ថ្ងៃ ទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០១ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និង គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ដែល មានគោលបំណង ធានាឱ្យបាននូវយុទ្ធនាការអហិង្សា មុនការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុក ដែលមិនធ្លាប់មាននៅក្នុងប្រទេស កាលពីខែកុម្ភៈ។ កតិកាសញ្ញានេះ ត្រូវបានមេដឹកនាំគណបក្ស ចាត់ទុកថាជាការប៉ុនប៉ង បង្ហាញសហគមន៍អន្តរជាតិ មុន នឹង ប្រទេសផ្តល់ជំនួយបរទេស ដ៏ធំមួយនៅទីក្រុងតូក្យូនៅខែក្រោយ ថាស្ថិរភាព គឺជាគោលដៅចម្បងរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលខ្វះខាតប្រាក់។ [អេប៊ីស៊ី][ABC]
ថ្ងៃ ទី២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០១ ព្រះមហាក្សត្រសីហនុ បើកសមាជជាតិលើកទី១០ នៃអ្នកដឹកនាំសាសនានៅកម្ពុជា ជាមួយការអំពាវនាវ ឲ្យមានសាមគ្គីភាព និង ការវិលត្រឡប់ ទៅរកតម្លៃប្រពៃណី ព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីបញ្ចប់អំពើហិង្សាក្នុងសង្គម។ លោកមានប្រសាសន៍ថា វាដល់ពេលហើយ ដែលប្រជាជនកម្ពុជារួបរួមគ្នា ដើម្បីថែរក្សាសន្តិភាព និង ភាពសុខដុមរមនា សម្រាប់ប្រទេសជាតិដោយប្រកាន់ខ្ជាប់ នូវ ឱវាទរបស់ព្រះពុទ្ធ ចំពោះការប្រព្រឹត្តខ្លួន និង លះបង់រាល់ការស្អប់ការច្រណែន និង អំពើហឹង្សា។ [People’s Daily]
ថ្ងៃ ទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០១ រដ្ឋាភិបាលឡាវ និង កម្ពុជា បានយល់ព្រមធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីការពារបរិស្ថាន ដែលកំពុងរងការគំរាមកំហែង កាន់តែខ្លាំងឡើង នៅឥណ្ឌូចិន។ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងបរិស្ថាន នៃ ប្រទេសទាំង៣ (កម្ពុជា យួន ឡាវ) បានចុះហត្ថលេខា លើសេចក្តីប្រកាសស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងអំឡុងកិច្ចប្រជុំលើកដំបូង នៅទីក្រុងហាណូយ។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីវៀតណាម លោកផាន់ វ៉ាន់ខៃយ Phan Van Khai បានបើកអង្គប្រជុំ ដោយនិយាយថា ការការពារបរិស្ថាន បានក្លាយជាបញ្ហារួមសម្រាប់ប្រទេសទាំងបី។ [អេប៊ីស៊ី]
លោកជា សុផារ៉ា អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ សម្ពោធប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនសាធារណៈ ក្នុងរាជធានី។ ឡានក្រុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ចំនួន ២២គ្រឿង ដែលបរិច្ចាគដោយទីភ្នាក់ងារ សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន (JICA) នឹងចាប់ផ្តើមដឹកជញ្ជូន ប្រជាជននៅទីក្រុងនេះនៅថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា។[CNN]
ថ្ងៃ ទី១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ ដើម្បីអបអរសាទរទិវាកុមារអន្តរជាតិ មានសុន្ទរកថាមួយ សុំអំពាវនាវឱ្យមានការបង្កើតផែនការ ៥ឆ្នាំ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំង នឹង ការធ្វើអាជីវកម្ម និង ការកេងប្រវ័ញ្ច ផ្លូវភេទលើកុមារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រទេសកម្ពុជា បានក្លាយជាទិសដៅ ដ៏មានប្រជាប្រិយ សម្រាប់ជនបរទេស ដែលចូលចិត្ដរួមភេទ ហើយដោយសារភាពក្រីក្រ បានបង្ខំឱ្យកុមារជាច្រើនរកស៊ីផ្លូវភេទ។ [ប៊ីប៊ីស៊ី]
មន្ត្រីទេសចរណ៍កម្ពុជា និង ថៃ ជួបប្រជុំគ្នានៅស៊ីសាកេត; កិច្ចព្រមព្រៀងត្រូវបានសំរេច ដែលកម្ពុជា នឹង ផ្តល់ការគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហារមួយផ្នែកដល់ប្រទេសថៃ។កកន៖ មើលទៅក្រសួងទេសចរណ៍ខ្មែរយើង អសមត្ថភាពខ្លាំងណាស់។
ថ្ងៃ ទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ អំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ នៅប្រទេសកម្ពុជា កំពុងស្នើសុំសាកលវិទ្យាល័យថៃ Thammasat សម្រាប់កំណត់ត្រារបស់នួន ជា ដែលបានចូលរៀនសាលាច្បាប់នៅទីនោះ ក្នុងទសវត្សឆ្នាំ ១៩៤០ ដោយនិយាយថា ពួកគេអាចមានភ័ស្តុតាងសំខាន់ៗ សម្រាប់ការសាកល្បង ដែលគាំទ្រដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ។ នួន ជា ជាអនុលេខាបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា និង ជានាយកដ្ឋាន កាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃ របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ [អេប៊ីស៊ី]
ថ្ងៃ ទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ ប្រធាន FIFA លោក Sepp Blatter បានសន្យាផ្តល់ថវិកាជិត ៨០០.០០០ ដុល្លារ សម្រាប់កន្លែងបណ្តុះបណ្តាលថ្មីមួយ សម្រាប់កម្មវិធីបាល់ទាត់ របស់ប្រទេសកម្ពុជា។ លោក Blatter បាននិយាយថា មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល និង រដ្ឋបាលគួរតែជាចំណុចប្រមូលផ្តុំមួយ សម្រាប់ការកើតឡើងវិញ នៃបាល់ទាត់ ដែលដូចជាការកម្សាន្ដវប្បធម៌ និង ការកម្សាន្ត ដទៃទៀតត្រូវបានលុបចោល ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ [អេប៊ីស៊ី] [ABC]
ថ្ងៃ ទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន មកដល់ប្រទេសជប៉ុន ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំ ក្រុមពិគ្រោះយោបល់លើកទី៥ ដែលរដ្ឋាភិបាល បានស្វះស្វែងរកថវិកាចំនួន ៥០០លានដុល្លារ ពីកិច្ចប្រជុំនេះ។
ថ្ងៃ ទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយ ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវអាកាស និង កំណត់ការផ្តន្ទាទោស ចំពោះមនុស្ស ដែលមានគ្រោះថ្នាក់ ដល់សុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវអាកាស។ ជនល្មើស នឹង ប្រឈម នឹង ការជាប់ពន្ធនាគារពី ១០ឆ្នាំ ទៅ ២០ឆ្នាំ និង ពិន័យជាប្រាក់រហូតដល់ ៥,០០០ដុល្លារ។ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល និយាយថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ ដែល ត្រូវបានអនុម័តនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ប្រចាំសប្តាហ៍ នឹង ត្រូវបញ្ជូនទៅរដ្ឋសភា ដើម្បីអនុម័តឆាប់ៗនេះ។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបាននិយាយថា ច្បាប់នេះមិនត្រូវបានព្រាង ជាប្រតិកម្មតបទៅ នឹង ការវាយប្រហារភេរវកម្ម កាលពីខែមុននៅសហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ ប៉ុន្តែជាលទ្ធផលនៃផែនការរយៈពេលវែង។
[AP] [VOA] ថ្ងៃ ទី១១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ ការជំនុំជម្រះក្តីលើជនសង្ស័យ CFF ចំនួន ៣២នាក់ ចាប់ផ្តើមនៅទីក្រុងភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីមេធាវីការពារក្តីរាប់សិបនាក់ បានដើរចេញពីតុលាការ ដោយនិយាយថា កូនក្តីរបស់ពួកគេ មិនអាចទទួលបានការជំនុំជម្រះ ដោយយុត្តិធម៌ ដោយសារតែ សម្ពាធ និង ភាពលំអៀង របស់រដ្ឋាភិបាល។ ក្រុមមេធាវីជំទាស់ នឹង ការបដិសេធរបស់ចៅក្រម ក្នុងការផ្តល់ការផ្លាស់ប្តូរទីកន្លែងពីតុលាការ ដែលមានការឃ្លាំមើលយ៉ាងខ្លាំងពីភាពលំអៀង ខាងតុលាការ ក៏ដូចជាវត្តមានយោធា យ៉ាងច្រើននៅក្នុងតុលាការ ដែលពួកគេនិយាយថា ជាការប៉ុនប៉ងបំភិតបំភ័យចៅក្រម និង សាក្សី។ មេធាវី ៣នាក់ផ្សេងទៀតកំពុងស្ថិតនៅក្នុងតុលាការ ជនសង្ស័យទាំង ៣២នាក់ ត្រូវបានកាត់ទោសពីបទភេរវកម្ម និង ជាកងកម្លាំងឧទ្ទាមប្រដាប់អាវុធខុសច្បាប់ ដែលបានព្យាយាមផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយវាយប្រហារទៅលើអគារចំនួន ៣ របស់រដ្ឋាភិបាលនៅទីក្រុងភ្នំពេញកាលពីខែវិច្ឆិកា លោករីឆាត គីរី គីម Richard Kiri Kim, ជាពលរដ្ឋអាមេរិកាំងម្នាក់ និង ជាសមាជិក CFF បានសារភាពថា គាត់គឺជាមេដឹកនាំក្រុម។ គាត់ប្រាប់តុលាការថា គាត់បានចូលរួមជាមួយ CFF ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៨ ហើយត្រូវបានតែងតាំងជានាយកដ្ឋាន មេបញ្ជាការ ជាប្រធាននៅឆ្នាំ ២០០០។ ជនជាតិអាមេរិកកាំង ដើមកំណើតខ្មែរពីរនាក់ផ្សេងទៀតគឺ លោកឈុន យ៉ាសិត Chhun Yasith និង លោកថោង សាមៀន Thong Samien ត្រូវបានកាត់ទោសកំបាំងមុខ។ [អេភី] [វីអូអេ] [AP] [VOA]
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន ស្នើឱ្យសុំជំនួយពីប្រទេសជប៉ុន ១៥លានដុល្លារ សម្រាប់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីកាត់បន្ថយយោធា និង រៀបចំគម្រោងការអប់រំ និង បណ្តុះបណ្តាលការងារ ដល់ទាហានដែលបានរំសាយ។ កិច្ចពិភាក្សាជាមួយមន្ដ្រីក្រសួងការបរទេសជប៉ុន ម៉ាគីកូ តាណាកា Makiko Tanaka លោកហ៊ុន សែន ពន្យល់ថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងព្យាយាមកាត់បន្ថយចំនួនទាហានពី ១៣០.០០០នាក់ទៅ ១០០.០០០នាក់ នៅឆ្នាំ ២០០២ នៃ ការបោះឆ្នោតក្នុងស្រុក ដែលនឹង ត្រូវធ្វើឡើងនៅឆ្នាំក្រោយ ការកសាងផ្លូវជាតិ និង ការលើកកំពស់វិស័យទេសចរណ៍។ [កាសែតជប៉ុនថែមស៍ ០៦/១២/០១][The Japan Times 06/12/01]
លោកមឿង សុន ភ្នាក់ងារទេសចរណ៍ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ សរសេរលិខិតទៅក្រសួងវប្បធម៌ អំពីការប្រើប្រាស់ប្រាសាទអង្គរវត្ត ជានិមិត្តសញ្ញាដោយក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍បាងកកអ៊ែរ។ លោកមឿង សុន បាននិយាយថា វាមើលទៅដូចជាប្រាសាទអង្គរវត្ត ជារបស់ថៃ ជាជាងជារបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
ថ្ងៃ ទី១២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសកម្ពុជា គ្រោង នឹង អនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយ ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ដើម្បីបង្កើតតុលាការពិសេសមួយ ដើម្បីកាត់ទោសសមាជិកជាន់ខ្ពស់របស់ខ្មែរក្រហម ចំពោះតួនាទីរបស់ពួកគេ នៅក្នុងអំពើឃោរឃៅ ដែលបានប្រព្រឹត្តិ នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់ពួកគេ។ លោកហ៊ុន សែន ប្រាប់សន្និសីទអន្តរជាតិមួយនៅទីក្រុងតូក្យូថា លោកគោរពយុត្តិធម៌ ហើយថា ការកាត់ក្តីពីអតីតកាល ជួយធ្វើឱ្យអនាគតប្រទេសកម្ពុជាភ្លឺស្វាង។ អនុប្រធានក្រសួងការបរទេសជប៉ុន Seiken Sugiura ប្រាប់សន្និសីទជំនួយដូចគ្នានេះថា វាចាំបាច់ណាស់ដែលប្រទេសកម្ពុជា និង ប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជំរុញការធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ក៏ដូចជាកំណែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងទៀត។ [បេនណាម៉ា] [BERNAMA]
តុង ស៊ីវអេង អ្នកនយោបាយស្ត្រីខ្មែរ ហើយជាអ្នកត្រួសត្រាយផ្លូវអោយមានការចរចាសន្ដិភាពនៅកម្ពុជា បានទទួលមរណភាពក្នុងអាយុ ៨១ឆ្នាំ នៅមន្ទីរពេទ្យបាងកក ដោយសារជំងឺបេះដូង។ គាត់បានដើរតួនាទីសំខាន់ នៅពីក្រោយឆាក ក្នុងការជួយបញ្ចប់សង្រ្គាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា នៅចុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៨០។ លោកស្រី ត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើស រដ្ឋសភានៅឆ្នាំ ១៩៥៨ និងបានក្លាយជារដ្ឋមន្រ្តីស្ត្រីដំបូងបង្អស់ (សកម្មភាពសង្គម) នៅឆ្នាំ ១៩៥៩-៦៣ និង សុខាភិបាលនៅឆ្នាំ ១៩៦៣-៦៣។ នៅឆ្នាំ ១៩៨៧-៨៨ លោកស្រីបានចូលរួមប្រជុំបីលើកដំបូង រវាងសម្តេចនរោត្តម សីហនុ និង លោកហ៊ុនសែន។ តុង ស៊ីវ អេង កើតនៅឆ្នាំ ១៩១៩ បានសិក្សានៅប្រទេសកម្ពុជា និង វៀតណាម រៀបការនៅអាយុ ១៩ឆ្នាំ និង មានកូនពីរនាក់។ លោកស្រី និង ស្វាមីរបស់លោកស្រី ស្ថិតក្នុងចំណោមជំនួយការជិតបំផុត របស់សម្តេច សីហនុ ក្នុងកំឡុងពេល ៦ទសវត្សរ៍នៃរបបរាជានិយមនៅក្នុងចំណុចនយោបាយរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ស្នើដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក Junichiro Koizumi កុំកាត់បន្ថយជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការរបស់ជប៉ុន ដល់កម្ពុជា នៅពេលទីក្រុងតូក្យូពិនិត្យមើលជំនួយ ដែលជាផ្នែកមួយ នៃ កំណែទម្រង់សារពើពន្ធរបស់ខ្លួន។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយ នៅឯគេហដ្ឋានផ្លូវការ របស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន លោកបានប្រាប់ Koizumi ថា ទោះបីគាត់ដឹង អំពីស្ថានភាពហិរញ្ញវត្ថុ ដ៏លំបាករបស់ជប៉ុនក៏ដោយ ក៏កម្ពុជានៅតែត្រូវការជំនួយ ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។ កូហ្សូមី ដែលមានរដ្ឋាភិបាលកំពុងពិនិត្យមើល ODA របស់ខ្លួន ចំពោះបណ្តាប្រទេសក្រីក្រ បានឆ្លើយតបថា ទីក្រុងតូក្យូមានមានច្រកចេញ ក្នុងការរិះរកវិធី ដើម្បីផ្តល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដែលនឹង ជួយដល់បណ្តាប្រទេស ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ នៅក្នុងជំនួបនោះ លោកហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ ពីវិស័យចំនួន៦ ដែលលោកសង្ឃឹមថា នឹង ទទួលបានជំនួយ ពីទីក្រុងតូក្យូ។ ពួកគេរាប់បញ្ចូលទាំងការចំណាយ សម្រាប់ការកាត់បុគ្គលិកយោធា មូលនិធិ ដើម្បីលើកកម្ពស់ កំណែទម្រង់រដ្ឋបាល និង ជំនួយ ដើម្បីរៀបចំការបោះឆ្នោត ក្នុងស្រុកលើកដំបូង របស់ប្រទេសនៅឆ្នាំក្រោយ។ [កាសែតជប៉ុនថែមស៍ ០៦/១៣/០១] [The Japan Times 06/13/01]
ថ្ងៃ ទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្រកាសចាប់ខ្លួនលោកឌួង សុភាព អាយុ ២៨ឆ្នាំ ជាមន្រ្តីផ្នែកគយនៅឯគេហដ្ឋានរបស់គាត់នៅភ្នំពេញ ពីរថ្ងៃមុននេះលោកសុភាព គឺជាជនសង្ស័យម្នាក់ នៅក្នុងការប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កាលពីខែវិច្ឆិកា។ ប៉ូលីសបាននិយាយថា គាត់គឺជាអនុប្រធានសន្តិសុខនៃ CFF។ [AP]
ថ្ងៃ ទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ នៅទីក្រុងតូក្យូ បណ្តាប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ បញ្ចប់សន្និសីទកាសែនរយៈពេល ២ថ្ងៃ ស្តីពីជំនួយដល់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយមានការសន្យារួមគ្នាចំនួន ៥៦០លានដុល្លារ។ ប្រទេសជប៉ុនបានសន្យាថា នឹង ផ្តល់កញ្ចប់ជំនួយដ៏ធំបំផុតចំនួន ១១៨លានដុល្លារ មួយផ្នែក ដើម្បីជួយប្រទេសកម្ពុជា ឱ្យសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួន ក្នុងការកាត់បន្ថយចំនួនកងទ័ពរបស់ខ្លួនត្រឹម ៣១.៥០០នាក់ ដើម្បីឈានដល់ចំនួន ១០០.០០០នាក់ នៅឆ្នាំក្រោយ។ នៅក្នុងចំណែករបស់ខ្លួនប្រទេសកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ជាថ្មី នូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ចំពោះការកែទម្រង់នយោបាយ និង សេដ្ឋកិច្ចរួមទាំងនៅក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និង គោលនយោបាយសារពើពន្ធ ក៏ដូចជាការកាត់ផ្តាច់ផ្នែកយោធា។ នៅថ្ងៃដដែលនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន ស្នើឲ្យគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី ដើម្បីធានាថា ជប៉ុនរក្សាកម្រិតជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការ របស់ខ្លួនដល់ប្រទេសដោយនិយាយថា កម្ពុជាចង់ធ្វើជាគំរូ ដល់ពិភពលោកក្នុងតម្លាភាព និង ប្រសិទ្ធភាពក្នុងការប្រើប្រាស់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ។ [កាសែតជប៉ុនថែមស៍ ០៦/១៤/០១] [The Japan Times 06/14/01]
ថ្ងៃ ទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០១ ក្រសួងការបរទេសចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ដែលប្រកាសពីដំណើរទស្សនកិច្ច ផ្លូវការនៅកម្ពុជារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកថាក់ ស៊ីនស៊ីណាវ៉ាត្រា ចាប់ពីថ្ងៃទី១៨-១៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ តាមការអញ្ជើញរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។
ថ្ងៃ ទី១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០១ សម្តេចសីហនុ ចូលរួមគោរពវិញ្ញាណខន្ធ តុង ស៊ីវអេង Tong Siv Eng, ជាអ្នកនយោបាយស្ត្រីដំបូងបង្អស់ នៅប្រទេសកម្ពុជា ដោយដុតទៀនមុខព្រះបរមសារីរិកធាតុរបស់គាត់ នៅក្នុងពិធីចូលរួមកាន់ទុក្ខ ដោយមានមនុស្សចូលរួមជាង ១០០០នាក់ នៅវត្តបទុម។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន មិនចូលរួមក្នុងពិធីនោះទេ ប៉ុន្តែបានសរសេរលិខិតមួយច្បាប់ថា "មរណភាពរបស់លោកជំទាវតុង ស៊ីវអេង គឺជាការបាត់បង់ដ៏ធំធេងមួយចំពោះប្រទេសជាតិ ហើយថា លោកស្រីបានបម្រើជាតិយ៉ាងសកម្ម និង ស្មោះត្រង់"។
ថ្ងៃ ទី១៨ ខែមិថុនាឆ្នាំ ២០០១ នួន ជា មានប្រសាសន៍ថា គាត់ត្រៀមបង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខតុលាការ ដើម្បីប្រឈម នឹង ការចោទប្រកាន់ ពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ប្រសិនបើចាំបាច់។ គាត់និយាយថា គាត់ នឹង គោរពច្បាប់ ប្រសិនបើត្រូវបានអំពាវនាវឱ្យការពារសកម្មភាពរបស់គាត់ មុនពេលដែលតុលាការ គ្រោង នឹង បង្កើត និង ទទួលយកភាពស្របច្បាប់ របស់សាលាក្តី ទោះបីគេមិនបានហៅអៀង សារី មកក៏ដោយ។ [អេប៊ីស៊ី]
ថ្ងៃ ទី១៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០១ នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ លោកថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ជំរុញធនាគារក្រុងថៃ អោយបន្តស្នាក់នៅប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីមានសេចក្តីរាយការណ៍ថា ខ្លួន និង ធនាគារថៃពីរផ្សេងទៀត ដែលមានមូលដ្ឋាននៅភ្នំពេញ នឹង បិទប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួន។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនចង់ឃើញធនាគាររដ្ឋ ដកខ្លួនចេញពីប្រទេសកម្ពុជាទេ ព្រោះវាអាចជួយដល់វិនិយោគិនថៃ នៅក្នុងប្រទេសជិតខាង។ បទប្បញ្ញត្តិ របស់ធនាគារកណ្តាលថ្មី របស់កម្ពុជា អំពាវនាវឱ្យធនាគារពាណិជ្ជកម្ម បង្កើនដើមទុនអប្បបរមារបស់ខ្លួន ពី ៥លានដុល្លារនៅចុងឆ្នាំនេះ។ វិធាននេះត្រូវបានលើកឡើងដោយធនាគារគ្រុងថៃ ក៏ដូចជាធនាគារបាងកក និង ធនាគារកសិករថៃផងដែរ ដែលជាហេតុផលរបស់ពួកគេ ក្នុងការបិទផែនការបន្ទាប់ពីឆ្នាំនេះ។ [បាងកកប៉ុស្តិ៍ពាណិជ្ជកម្ម ០៦/២០/០១][Bangkok Post-Business 06/20/01]
ថ្ងៃ ទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានកាត់ទោសពលរដ្ឋអាមេរិក ៣នាក់ រិកឆាត គីរី គីម Richard Kiri Kim ឈុន យ៉ាសិត Chhun Yasith ថោង សាមាន Thong Samean ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ពីបទពាក់ព័ន្ធ និង ការប៉ុនប៉ងបរាជ័យ ក្នុងការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន។ តុលាការ ក៏បានកាត់ទោសជនជាតិខ្មែរចំនួន ២៧នាក់ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចាប់ពីមួយជីវិតដល់ ៣ឆ្នាំ ពាក់ព័ន្ធ នឹង ឧប្បត្តិហេតុដូចគ្នា។ [ប៊ីប៊ីស៊ី]
ថ្ងៃ ទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ បាងកកប៉ុស្តិ៍រាយការណ៍ថ្ងៃនេះថា ក្រសួងវប្បធម៌របស់ប្រទេសកម្ពុជា បានស្នើសុំដល់រដ្ឋាភិបាលថៃ ដើម្បីក្រឡេកមើលទៅការប្រើបា្រស់ Bangkok Airways លើរូបភាពនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត នៅចំហៀងយន្តហោះ។ ការស្នើសុំនេះបានឆ្លើយតបទៅ នឹង លិខិតទាមទារមួយ ដែលផ្ញើដោយភ្នាក់ងារទេសចរណ៍ កម្ពុជាកាលពីពីរសប្តាហ៍មុន។ [ទីក្រុងបាងកកក្រោយអាកាសចរណ៍ / ទេសចរណ៍ ០៦/២៩/០១]
ថ្ងៃ ទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០១ បេក្ខជនក្រុមប្រឹក្សាឃុំរបស់គណបក្សសមរង្ស៊ី គឺលោកអ៊ុច ហ៊ន នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺត្រូវបានគេធ្វើឃាត ដែលគណៈកម្មាធិការ សកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្សនិយាយថា មានហេតុផលនយោបាយ។