គតិលោក ឬច្បាប់ទូន្មានខ្លួន ភាគ៩
រៀបរៀង ដោយ ឧកញ៉ាសុត្ដន្ដប្រីជា ឥន្ទ
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
**********************************************
រឿងសត្វស្កាពីរបែកគ្នារកចំណី
និទាននេះមានដំនាលក្នុងរឿងបារាំងសេស មានសត្វស្កាពីរ ស្កាមួយទទួលស៊ីតែសត្វជើងបួន ស្កាមួយទទួលស៊ីតែសត្វស្លាប។ អែស្កាស៊ីសត្វស្លាប ដើរស្វែងរកអាហារបានឃើញសត្វប្រចៀវមួយទំសំយុងខ្លួននៅអាងភ្នំ ក៏ស្ទុះទៅចាប់ប្រចៀវនោះបាន ហើយពោលថាអញរកតែសត្វស្លាបនឹងស៊ី អីលូវបានសត្វស្លាបសមក្ដីប្រាថ្នាអញហើយ។ ប្រចៀវបានលឺស្កាថាដូច្នោះ ក៏ពោលឡើងថា «ខ្ញុំនេះនឹងបានជាពួកសត្វស្លាប ជាអន្ឌជៈ កំណើតកើតដោយស៊ុតក៏ទេ ខ្ញុំនេះជាពួកកន្ដុរសត្វជើងបួន ជាជលម្ពុជៈ កំណើតទេតើ បើអ្នកមិនជឿខ្ញុំ អញ្ជើញមើលមុខខ្ញុំចុះ មុខខ្ញុំជាកន្ដុរ មានស្លឹកត្រចៀកទាំងពីរដូចកន្ដុរនោះអែង ដែលខ្ញុំហើរបាននោះ គឺហើរដោយស្បែក នឹងបានជាសត្វស្លាបមានរោមដូចបក្សីកាលណា»។ ស្កាលឺដូច្នោះ ក៏គន់មើលមុខប្រចៀវ យល់ដូចមុខកន្ដុរមែន ទើបថាអញនេះខុសសញ្ញាខ្លួនហើយ ថាហើយក៏លែងប្រចៀវអោយហើរទៅ អាត្មាអែងក៏ទៅស្វែងរកអាហារនាទីអែទៀតហោង។
ប្រច្រៀវនោះបានរួចពីមាត់ស្កាហើយ ក៏ហើរទៅទំសំយុងចុះនៅជ្រុងថ្មមួយ។ ក្នុងថ្ងៃនោះស្កាដែលប្រកាន់ស៊ីសត្វជើងបួន ដើរស្វែងរកអាហារ លុះមកដល់ទីជ្រុងថ្មបានឃើញប្រចៀវនោះ ក៏ស្ឋុះលោតទៅចាប់បាន ហើយពោលថា អញរកតែសត្វកណ្ដុរជាតិសត្វជើងបួន អីលូវបានវាសមក្ដីប្រថ្នាហើយ អញនឹងស៊ីវាអីលូវនេះ។ ប្រចៀវឆ្លើយថា «ខ្ញុំនេះនឹងបានជាកណ្ដុរពួកសត្វជើងបួនកាលណា ខ្ញុំជាសត្វបក្សាជើងពីរទេ ចូរអ្នកមើលស្លាបមើលជើងខ្ញុំចុះ បើអ្នកមិនជឿអ្នកលែងខ្ញុំ អោយហើរមើលទៅ»។ ស្កាក៏គន់មើលឃើញស្លាបឃើញជើងពីរ ដូចពាក្យប្រចៀវពោលមែន ទើបលែងប្រចៀវនោះបង់ ហើយក៏ចេញទៅរកអាហារក្នុងទីអែទៀតហោង។
រឿងនេះ បានគតិដល់បុគ្គលអ្នកគេចកែប្រែក្នុងកាលដែលគេប្រើ រឺក្នុងកាលគេឃោសនាយកអ្វីៗដូចយ៉ាងចៅជ្វាម្នាក់តាំងលំនៅក្នុងភូមិខ្មែរ ថ្ងៃមួយមានរាជការអោយកេណ្ឌយកពួកជ្វាទៅចែវទូកប្រណាំង ចៅនោះគេចកែថា ខ្ញុំបាទនេះជាខ្មែរទេ បើលោកមិនជឿអញ្ជើញមើលរូបខ្ញុំបាទចុះ ខ្ញុំបាទនឹងបានកោរក្បាលពាក់កន្ដិបស្លៀកសារុងកាលណា ខ្ញុំបាទស្លៀកពាក់ជាខ្មែរ ដូចខ្មែរទាំងឡាយក្នុងស្រុកនេះដែរ។ នាយកំណែនលឺដូច្នោះ ក៏លែងកេណ្ឌចៅនោះ ៗក៏រួចខ្លួនហោង។ លុះយូរមករាជការអោយកេណ្ឌយកខ្មែរបររទេះជូនអាជ្ញាហ្លួង គេទៅរកកេណ្ឌចៅនោះ ៗនោះគេចកែប្រែថា ខ្ញុំបាទនេះជាជាតិជ្វាចាមទេ នឹងបានជាខ្មែរកាលណា បើលោកមិនជឿខ្ញុំបាទក្រែងខ្ញុំបាទកុហក ខ្ញុំបាទហ៊ានបង្ហាញ របស់កំបាំងខ្លួន ជូនលោកមើលជាសាក្សី។ នាយកំណែនលឺដូច្នោះក៏លែងកេណ្ឌចៅនោះ ៗរួចកំណែនបរទេះនោះហោង។
លុះដល់ពួកតុកទួនជ្វាគេឃោសនាបណ្ដាជ្វាដូចគ្នា យកប្រាក់សាងសារ៉ាវ ចៅនោះគេចកែថាខ្លួនខ្មែរទេ នឹងចេញប្រាក់ធ្វើបុណ្យជ្វាដូចម្ដេចបាន បើសាសន៍ខុសគ្នាយ៉ាងនេះ លុះនៅយូរមកមានពួកបុរសខ្មែរគេទៅឃោសនាចៅនោះអោយ ចេញប្រាក់សាងព្រះវិហារ ចៅនោះក៏គេចកែប្រែថាខ្លួនជាជ្វាទេ នឹងចេញប្រាក់ធ្វើបុណ្យដូចម្ដេចបាន បើសាសន៍ខុសគ្នាយ៉ាងនេះ។
មនុស្សគេចកែប្រែប្រកបទៅតាមពួក ចូលទៅក្នុងសំណាក់ពួកណា ក៏ឆ្លើយថាខ្លួនជាពួកនោះដែរ ប្រចុបប្រចែងតែងកល យកលាភក្នុងពួកនោះៗ យ៉ាងនេះក៏មាន អញ្ជើញប្រាជ្ញគិតតទៅទៀតចុះ។
ប្រអើយប្រចៀវ | ចេះគេចចេះកៀវ | ចេះកែប្រែជាតិ |
ចោទថាបក្សា | ឆ្លើយចតុប្បាទ | បំណងស្កាខាត |
ខានបរិភោក្ដា។ | ||
ក្រោយចោទចតុប្បាទ | កែប្រែជាជាតិ | សកុណបក្សា |
ស្កាស្កុនខានស៊ី | ខុសទីសញ្ញា | ផ្លូវពីរយាត្រា |
តាមតែនឹងត្រាប់ |
រឿងសត្វត្រចៀកកាំ និង គ្រាប់
និទាននេះមានដំណាលក្នុងក្បួនបារាំងសែស មានសត្វត្រចៀកកាំមួយ ហើរទៅឃើញអ្នកចំការម្នាក់ព្រួសគ្រាប់ធ្មៃ គ្រាប់ក្រចៅនៅទីមួយ ក៏គិតឃើញថា គ្រាប់ពូជនេះកើតឡើងជាសត្រូវដល់ពួកសកុណបក្សីនានា លុះគិតដូច្នោះហើយ ក៏ហើរទៅប្រាប់បក្សីចាបទាំងឡាយថា «ម្នាលចាបទាំងឡាយ អ្នកអែងរាល់គ្នា បានឃើញសត្រូវរបស់ខ្លួនហើយរឺ? ចាបទាំងឡាយបានលឺហើយក៏សួរថា «សត្រូវរបស់យើងនោះនៅអែណាហៈ? ។ ត្រចៀកកាំប្រាប់ថា «អ្នកទាំងឡាយបានឃើញមនុស្សម្នាក់ គេព្រួសគ្រាប់ធ្មៃគ្រាប់ក្រចៅរឺទេ? គ្រប់ពូជនោះហើយ ជាសត្រូវដល់អ្នកទាំងពួង នែអ្នកទាំងឡាយ អែគ្រាប់ពូជនោះ តែដុះឡើងកាលណា គេកាប់យកទៅកូតថ្ពូតធ្វើជាសំណាញ់ជាលប់ ដាក់យកពួកចាបទាំងឡាយទៅប្រហារបរិភោគតាមក្ដីប្រាថ្នា ហេតុនោះបានជាយើងពោលថាគ្រាប់ពូជនោះ ជាសត្រូវរបស់ចាបព្រាបទាំងឡាយនឹងកើតមានទៅខាងមុខ អើបើអ្នកទាំងឡាយចង់បានក្ដីសុខទៅខាងមុខ គួរតែនាំគ្នាចុះទៅស៊ីគ្រាប់ពូជនោះ រឺជួយចឹកពាំនាំគ្រាប់ពូជនោះ ទៅចោលអែទីមានស្មៅអោយអស់ កុំអោយពូជនេះដុះឡើងបាន បើបណ្ដោយអោយកើតហើយ ក្ដីអន្ដរាយចំពោះ នឹង មានដល់អ្នកទាំងឡាយទៅមុខមិនខានឡើយ»។ អែហ្វូងចាបនោះ ទុកជាបានលឺពាក្យត្រចៀកកាំប្រាប់ដូច្នោះ ក៏ពុំមានអើពើធ្វើតាមឡើយ នាំគ្នាព្រងើយកន្ដើយដោយភាពកំជិល ភាពសប្បាយ មិនយល់ក្ដីទុក្ខទៅខាងមុខ នឹង បៀតបៀនខ្លួនឡើយ លុះនៅយូរមក ក្រចៅធ្មៃនោះ ដុះចំរើនធំឡើងដល់ចាស់កំនត់ពេញការ ចៅម្ចាស់ចំការ ក៏កាប់យកទៅកូតថ្ពូតជាខ្សែ ហើយចងជាសំណាញ់ បានជាលប់យកទៅដាក់ចាបនៅទីវាលមួយ។ ចាបទាំងឡាយ មិនស្គាល់ជាលប់ បានឃើញស្រូវដែលគេបាចសាចជានុយ ក៏នាំគ្នាចុះស៊ី នាយលប់ក៏ទាញលប់វាត់ក្រសោបរួបយកចាបទាំងហ្វូងនោះបាន ហើយចាប់ដាក់ទ្រុងយកទៅលក់ទៅប្រហារស៊ីហោង។
អែចាបទាំងឡាយ កាលត្រូវលប់ ត្រូវទ្រុងគេហើយ ទើបនាំគ្នាគិតដល់អោវាទនៃសត្វត្រចៀកកាំដែលបាននិយាយប្រាប់ អោយគិតបំផ្លាញគ្រប់ធ្មៃ គ្រាប់ក្រចៅ កុំអោយដុះបាន ហើយខ្លួនពុំនាំពាក្យអើពើធ្វើតាមទៅប្រមាទគ្រាប់ធ្មៃ គ្រាប់ក្រចៅថា មិនអាចចងព័ទ្ធខ្លួនបានទេ អីលូវនេះ ត្រូវដូចពាក្យត្រចៀកកាំនោះហើយ អោយើងអើយ ផុតផ្លូវកែខៃដល់នូវអាយុខ័យក្ស័យវិនាសពិតហើយ ទោសនេះនឹងបន្ទោសនរណា គឺបន្ទោសខ្លួនអែង មិនតាមអោវាទក្រចៀកកាំ ដែលពោលប្រាប់ពោលប្រើនោះអែង។ ចាបទាំងឡាយ ក៏សោកស្ដាយគំនិតស្ដាយជីវិតពន់ពេក នាំគ្នាស្រែកទ្រាំតាមយថាកម្មហោង។
រឿងនេះ បានគតិដល់បុគ្គលអ្នកមិនយល់ក្ដីអន្ដរាយនឹងមកដល់ខ្លួន ទោះមានគេប្រាប់ក៏មិនជឿ មិនស្ដាប់ មិនប្រព្រឹត្ដទៅតាម បានក្ដីប្រមាទថាសត្រូវនៅឆ្ងាយនៅតូច មិនមកដល់ខ្លួនទេ ដូចយ៉ាងរោគពិស កាលកើតនៅតូចមិនទាន់ចេញកំលាំងនោះ មិនគិតខ្វល់ខ្វាយរកពេទ្យហ្មគ្រូថ្នាំអោយមើល អោយរក្សាខ្លួនទេ ប្រមាទនៅទាល់តែរោគពិសនោះ កើតកាយ ផ្សាយពិសពេញកំលាំង បាននូវក្ដីទុក្ខវេទនា ជាសហ័សមួយទៀត ដូចបុគ្គលពាលធ្វើនូវអំពើបាបកម្ម បើបាបនោះនៅមិនទាន់អោយផល ក៏សំគាល់ថាបាបគ្មាន ថាបាបផ្អែមដូចទឹកឃ្មុំ លុះបាបនោះ អោយផលដល់កាលណា ទើបស្រែកទួញ យំរងទុក្ខក្នុងកាលនោះ។ បទនេះរួមដោយពាក្យបាលីក្នុងលោកនីតិថា៖
មធុវ បញ្ញតិ ពាលោ យាវ បាបំ ន បច្ចតិ យទា ច បច្ចតិ បាបំ ថេ ទុក្ខំ និគច្ឆតិ។ ប្រែថា៖
បាបពុំទាន់អោយផលដល់កាលណា ពាលគិតថាបាបនោះដូចទឹកឃ្មុំ លុះបាបកម្មអោយផលដល់ប្រជុំ ទើបពាលរងទុក្ខធំក្នុងកាលនោះ។
ចប់តំរាប្រមាទសត្រូវនៅតិចតូចឆ្ងាយ ជាគតិទី៥៤
រឿងព្រានសន្ទូចម្នាក់
មានព្រានសន្ទូចម្នាក់ ថ្ងៃមួយនាំកូនទៅស្ទូចត្រីនៅទីស្ទឹងមួយ លុះស្ទូចទៅសន្ទូចនោះ ធ្លាក់ទៅព័ទ្ធជាប់ នឹង ដង្គត់ឈើក្នុងទឹក ចៅព្រានវាត់ឡើងសំគាល់ថាត្រូវត្រីហើយ លុះវាត់ទាញមិនរួចក៏នឹកថា ត្រូវត្រីធំទើបប្រាប់ទៅកូនថា យើងមានលាភបានត្រីធំហើយ នឹងលើកយកពុំរួច មានតែអញចុះទៅមុជចាប់យកទើបបាន បើដូច្នេះកូនអែងទៅប្រាប់ម៉ែអែង អែផ្ទះអោយដឹងថា យើងបានត្រីធំណាស់ អោយម៉ែដើរបង្កហេតុជំលោះនឹងពួកញាតិ នឹង ពួកព្រៀងលានដែលនៅជិតខាង អោយកើតទាស់ទែងគ្នាឡើង ជាការកាល់ហាមពួកអស់នោះកុំអោយមកសុំត្រីយើងបាន អែចៅកូនទទួលពាក្យហើយ រត់ត្រង់ទៅផ្ទះ ដល់ហើយក៏ថ្លែងសេចក្ដីនោះប្រាប់ម្ដាយ តាមពាក្យអូវពុកបង្គាប់មកនោះសព្វប្រការ អែនាងភរិយាចៅព្រាន បានស្ដាប់ហេតុដូច្នោះហើយ ក៏ដោះអាវចេញពីខ្លួន យកក្រមាមកចោមពុងស្លៀកសំពត់សំយេះក្រោមនាកី លាត់សំពត់លើជង្គង់ យកធ្យូងឆ្នាំងសំលលាបមុខ ធ្វើអាការដូចស្រីឆ្កួត ហើយដើរទៅកាន់ផ្ទះពួកញាតិសន្ដានព្រៀងលាន ដែលនៅជិតខាង។
អែបណ្ដាប្រុសស្រីជាញាតិ បានឃើញអាការកិរិយាប្លែកដូច្នោះ ក៏នាំគ្នាសួរថា ហងអើយហងម្ដេចហងមកធ្វើអំពើអាក្រក់ យកធ្យូងឆ្នាំងមកលាបមុខដូច្នេះ។ អែមេនោះនិមិត្ដតែញាតិណាសួរដូច្នេះ ក៏ស្រែកជេរបញ្ចោរទៅថា ខ្មោចមេចោរអាចោរអស់នេះ ចុះវាធ្ងន់ក្បាលអ្វីវា ថ្វីបើអញលាបធ្យូង តើអញទៅធ្វើអ្វីវា ល្អអាក្រក់តើវាទើសក្បាលម្ដាយអាពុកវា រឺខ្មោចមេចោរ អាចោរអស់នេះពេញជាខូច។ អែពួកញាតិទាំងឡាយ បានលឺមេនោះជេរប្រទេចផ្ដាសាអិតហេតុដូច្នោះ អ្នកខ្លះអត់មិនបានក៏ជេរតបទៅ កើតជាអធិករណ៍ឈ្លោះប្រកែកឡើង អ្នកខ្លះខឹង ក៏ធ្វើរឿងរ៉ាវប្ដឹងដល់សាលាចៅក្រម ៗ អោយកោះបកតួនាងនោះមកជំនុំជំរះតាមរឿងចោទ រកទៅឃើញទោសនាងនោះជាអ្នកដើរបង្កហេតុ ទើបចៅក្រមសាលាកាត់ពិន័យលក់តាមសក្ដិតូចសក្ដិធំ តាមទោសដែលខ្លួនជេរគេអិតទោសនោះអែង។
ថ្លែងអែចៅព្រានជាប្ដី កាលប្រើកូនអោយទៅប្រាប់ម្ដាយវានោះ ក្រោយនោះចៅព្រានស្រាតសំពត់ដាក់លើច្រាំង ហើយមុជចុះទៅតាមខ្សែសន្ទូចដើម្បីនឹងចាប់ត្រី លុះមុជទៅដល់ដង្គត់ឈើក្រោម ឈើនោះប៉ះមកត្រូវភ្នែកដូចគេចាក់ចំចុងកន្ទុយភ្នែក ខំស្ទាបរកត្រីមិនឃើញ មានតែរិសឈើជាប់សន្ទូច ទើបខំងើបឡើងវិញ យកដៃខ្ទប់មុខដោយឈឺភ្នែកមហិមា ខំវារឡើងនឹងយកសំពត់ស្លៀក។ អែសំពត់នោះសោត កាលចៅព្រានមុជទឹកទៅ ត្រូវខ្យល់កំបុតត្បូងកួចទំលាក់ ទៅក្នុងទឹក ទឹកក៏កួចយកសំពត់នោះអន្ដរធានទៅហោង។
ចៅព្រានបានក្ដីវេទនាដោយរងា ដោយឈឺភ្នែក នឹងទៅផ្ទះក៏ពុំបាន ព្រោះប្រាណអាក្រាត ខ្មាសអ្នកស្រុក នឹងទ្រាំនៅត្រាំក្នុងទឹករងាណាស់ ទើបព្រានឡើងទៅលាក់ខ្លួនពួននៅក្នុងព្រៃ ទំរាំអស់សែងថ្ងៃ នៅរង់ដល់ពេលយប់ទើបបានទៅផ្ទះ ដោយនាងប្រពន្ធអុជភ្លើងភ្លឺ ស្រែកហៅប្រពន្ធអោយបោះសំពត់មួយមកស្លៀក ទើបឡើងទៅបាន ហើយក៏និយាយពី ក្ដីទុក្ខវិនាសទ្រព្យដោយគេលក់ព្នៃ ប្រាប់គ្នាទៅតាមរឿងដែលខ្លួនធ្វើខុសនោះអែង ជនទាំងពីរក៏បានក្ដីវិនាសផ្លូវទាំងពីរប្រការ គឺផ្លូវព្រៃក៏ពុំមានត្រី សំពត់ស្លៀកក៏អន្ដរធានដោយខ្យល់កួចយកទៅ ភ្នែកក៏បែក ដោយត្រូវនឹងដង្គត់ឈើនោះ អែផ្លូវផ្ទះក៏វិនាស ដោយពួកញាតិគេខឹង គេប្ដឹងបង់ទ្រព្យធន ដោយចាញ់ក្ដីគេផង ម៉្លោះហើយក៏នាំគ្នាសោកសៅក្ដៅចិត្ដ ដោយគំនិតគិតខុសនោះហោង។
រឿងនេះ បានគតិដល់បុគ្គលកំនាញ់លាភភ័យក្រែងគេមកសុំត្រីខ្លួន ប្រាជ្ញគប្បីប្រកបគតិទៅទៀតចុះ។
ព្រានអើយព្រានព្រាហ្មណ៍ | សន្ទូចជាប់រាមព្រាហ្មណ៍ថាត្រីធំ |
កើតក្ដីហួងហែង ភ័យក្រែងគេសុំ | បង្កហេតុជំ - លោះឡើងគ្រប់ឋាន។ |
កើតកាលកិណី ផ្លូវផ្ទះកើតក្ដី | បាញ់បង់ធនធាន ផ្លូវព្រៃខ្យល់ផាត់ |
សំពត់ពីប្រាណ ត្រីសោតពុំបាន | សាភ្នែកបែកអើយ។ |